اعتراضات ایران: چه چیزی باعث آنها شد؟ این بار با هم فرق دارند؟ آیا رژیم سقوط خواهد کرد؟

چه چیزی باعث اعتراضات ایران شد؟

پس از درگذشت مهسا امینی در 16 سپتامبر، ایران شاهد بزرگترین اعتراضات سال‌های اخیر بوده است.

پلیس اخلاق کشور – که وظیفه اجرای قوانین سختگیرانه در مورد لباس و رفتار را بر عهده دارد – این جوان 22 ساله را به دلیل عدم رعایت حجاب صحیح و پوشیدن شلوار جین تنگ دستگیر کرده بود.

خانواده او می گویند امینی مورد ضرب و شتم قرار گرفته و چندین ضربه به سرش زده اند. دولت و پلیس این اتهامات را رد کرده اند.

سازمان پزشکی قانونی ایران اعلام کرد که مرگ او به دلیل “بیماری زمینه ای” بوده است و نه به دلیل ضربه به سر یا اعضای حیاتی بدن.

چه کسی اعتراض می کند؟

تظاهرکنندگان این خط رسمی را رد کردند و اعتراضات اکنون در ششمین هفته خود قرار دارند و هیچ نشانه ای از کاهش نشان نمی دهند.

ایرانیان از هر سن، قومیت و جنسیت به تظاهرات پیوسته‌اند، اما عمدتاً نسل‌های جوان‌تر هستند که به خیابان‌ها آمده‌اند.

رامیار حسنی، سخنگوی سازمان حقوق بشر هنگاو می گوید: «زنان این موج اعتراض را آغاز کردند.

«اما بقیه پیوستند. زنان و مردان شانه به شانه هستند. همه ایران متحد است.»

برای اولین بار در تاریخ ایران بعد از انقلاب اسلامی این وحدت منحصر به فرد بین اقوام وجود دارد، همه یک شعار می دهند، مطالبه آنها یکی است.

اعتراضات چه شکلی به خود گرفته است؟

حسنی می‌گوید تقریباً از هر نوع اعتراض «مسالم‌آمیز، بدون خشونت» در ایران استفاده شده است.

در تظاهرات خیابانی بزرگ، که در تمام شهرهای بزرگ ایران و بسیاری از شهرهای کوچک اتفاق افتاده است، زنان حجاب خود را سوزانده و اغلب همزمان می رقصند و برخی دیگر موهای خود را کوتاه کرده اند. اعتصاباتی در مدارس، دانشگاه ها و بخش حیاتی نفت کشور گزارش شده است.

درگیری های خشونت آمیزی در مواقعی رخ داده و معترضان ساختمان های نیروهای امنیتی را به آتش کشیده اند.

این تظاهرات به اروپا نیز کشیده شده است. زنان از استکهلم تا آتن برای نشان دادن همبستگی قفل‌های خود را بریده‌اند.

رژیم چگونه پاسخ داده است؟

حسنی می‌گوید که نیروهای امنیتی از همان ابتدا «بسیار خشونت‌آمیز» معترضان را سرکوب کردند، به‌ویژه در مناطقی که اقلیت‌های قومی در آن زندگی می‌کنند، مانند کردستان و بلوچستان.

به گزارش ایران وایر، مردم به دلیل بوق زدن خودروهای خود در حمایت از معترضان مورد اصابت گلوله قرار گرفته اند و تعداد زیادی از روزنامه نگاران (از جمله کسانی که اولین بار مرگ امینی را گزارش کردند)، وکلا، افراد مشهور، ستاره های ورزش و گروه های جامعه مدنی دستگیر شده اند.

به گفته Hengaw، حداقل 201 نفر، از جمله 24 کودک، کشته و صدها نفر زخمی شده اند، اگرچه این ارقام احتمالاً بسیار بیشتر از موارد گزارش نشده است. دولت می گوید که بیش از 20 تن از نیروهای امنیتی کشته شده اند.

در برخی مناطق، حسنی ادعا می‌کند که نیروهای امنیتی معترضان را بدون تفکیک با «تفنگ‌های جنگی متعدد مانند AK 47» کشته‌اند، و افزود که از انبارها برای بازداشت مردم استفاده می‌شود، زیرا اکنون زندان‌ها پر شده است.

وی همچنین شواهدی دریافت کرده است که نشان می دهد 50 مسلسل کالیبر به سمت غیرنظامیان در بخش هایی از کردستان شلیک شده است.

این نوع سلاح معمولاً در جنگ‌ها و مناطق جنگی با گلوله‌های 138 میلی‌متری از بالا به پایین استفاده می‌شود.

این رژیم کشورهای خارجی مانند ایالات متحده (که آن را “شیطان بزرگ” می نامد) و اسرائیل را به تحریک مخالفان متهم کرده است، اگرچه هیچ مدرکی در این مورد وجود ندارد.

قاضی ارشد ایران روز پنجشنبه خواستار صدور احکام شدید برای «عناصر اصلی شورش» شد و گفت اکنون زمان آن فرا رسیده است که «از ابراز همدردی بی مورد خودداری کنیم».

زمینه چیست؟

خشم عمیقی در ایران نسبت به سیاست‌های اسلامی دولت، به‌ویژه سیاست‌های مربوط به قوانین پوشش وجود دارد. حتی زمانی که حجاب در سال 1983 اجباری شد، اعتراضاتی وجود داشت که از آن زمان تاکنون ادامه دارد.

رولا، یک فعال سیاسی و محقق ایرانی که می‌خواست به دلایل امنیتی از هویت خود محافظت کند، می‌گوید: ناامیدی‌ها از زمانی که ابراهیم رئیسی تندرو در سال ۲۰۲۱ رئیس‌جمهور شد و شروع به تشدید نظارت بر قوانین پوشش زنان کرد، بدتر شده است.

با این حال، اعتراضات به شکست اصلاحات نیز مربوط می شود.

شادی شار، وکیل حقوق بشر ایرانی، می‌گوید: «برای دهه‌ها، ایرانی‌ها روی ایده‌ای که رهبران اصلاح‌طلب وعده داده بودند سرمایه‌گذاری زیادی کردند.

اما هیچ اتفاقی نیفتاد… پیام اکنون بلند و واضح است، خود جمهوری اسلامی باید برود.»

روسای جمهور سابق حسن روحانی و محمد خاتمی در گذشته تلاش کردند تا ایران را به غرب نزدیکتر کنند، محدودیت های اجتماعی را کاهش دهند و آزادی های دموکراتیک بیشتری را به ارمغان آورند، اگرچه این تلاش ها تا حد زیادی شکست خورد.

اضافه کردن توهین به آسیب، اقتصاد ایران در سال های اخیر سقوط کرده است، در حالی که نابرابری افزایش یافته است. حسنی می‌گوید: «جوانان در خیابان‌ها پسران و دختران صاحبان قدرت را می‌بینند که زندگی مجللی دارند، در حالی که والدینشان ثروت مردم را غارت می‌کنند، در حالی که ایرانی‌های عادی آینده‌ای نمی‌بینند».

پس از خروج دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور وقت آمریکا از توافق هسته‌ای ایران – با هدف جلوگیری از دستیابی تهران به سلاح هسته‌ای – در سال 2018، تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران اعمال شد و پول این کشور سقوط آزاد کرد و مردم عادی ایران بار سنگین این اقتصاد را متحمل شدند. ضربه می زند.

نسل Z ایران در ناآرامی ها چه نقشی دارد؟

بسیاری از معترضان زنان و مردان جوان هستند – یا کسانی که به نام نسل Z شناخته می شوند.

به گفته رولا، جهانی شدن و اینترنت این گروه را با از بین بردن «اختلافات فرهنگی بین جوانان خاورمیانه و اروپا» به اعتراض واداشته است.

وقتی یک دختر جوان در ایران در شبکه‌های اجتماعی می‌بیند که همزمان باید به کلاس مذهبی اجباری برود، در حالی که مردم در جاهای دیگر جشن می‌گیرند… این مقایسه‌ای است که دیده نمی‌شود.»

در ایران، دانش‌آموزان باید در کلاس‌های اجباری اسلام، با قوانین پوشش اسلامی سخت‌گیرانه و تفکیک جنسیتی در مدارس و دانشگاه‌ها شرکت کنند.

چرا این اعتراضات با اعتراضات قبلی متفاوت است؟

چیزی که در مورد اعتراضات امروز منحصر به فرد است – بسیار بزرگتر از اعتراضات در سال 2019 – این است که آنها تقریباً همه بخش های جامعه را متحد کرده اند.

رولا می گوید که در سال 2019 اقشار فقیرتر جامعه به افزایش قیمت سوخت اعتراض کردند، در حالی که ناآرامی در سال 2009 بیشتر بر مسائل طبقه متوسط ​​تقلب در آرا متمرکز بود.

او مدعی است «دلیل ساده» این که اکنون وحدت بیشتر است، این است که امینی یک «دختر معمولی» بوده است. او اهل یک شهر بزرگ یا یک فعال نبود. او از خانواده اش گرفته شده است… همدردی با آن بسیار آسان تر است.»

صدر می‌گوید: چیزی که این اعتراض‌ها را از اعتراض‌های گذشته متمایز می‌کند این است که نشان می‌دهد جمهوری اسلامی «مشروعیت خود را در میان حامیان اصلی خود از دست داده است.

“این مانند خونریزی داخلی در رژیم است که بدتر و بدتر می شود.”

برای اولین بار در سال های اخیر تظاهرات ضد دولتی در شهرهای سنتی و محافظه کارتر مانند قم و مشهد برگزار شده است.

آیا اروپا می تواند کاری انجام دهد؟

درخواست‌هایی از سوی مقامات اروپایی برای تحریم رهبران ایران و قطع روابط دیپلماتیک در تلاش برای افزایش فشار سیاسی بر دولت مطرح شده است.

صدر در حالی که از مقایسه این «وضعیت های وحشتناک» متنفر بود، گفت که ایران به همان اقدامی از سوی غرب نیاز دارد که در قبال روسیه در مورد حمله به اوکراین نشان داده بود.

او گفت: «نخبگان نمی توانند از زندگی عادی خود لذت ببرند.

ایران در حال حاضر یکی از تحریم‌شده‌ترین کشورهای جهان است. صادرات بسیاری از کالاها، مانند برخی داروها و قطعات هواپیما، مسدود شده است، در حالی که کشور از سیستم بانکی جهانی خارج شده است.

به گفته رولا، چنین تحریمی برای «کالاهای ضروری» قدرت یک «نخبگان اشرافی» را با «وابستگی کامل مردم… و اجازه دادن به آنها برای اسلحه سازی غذا و دارو» افزایش داده است.

وی افزود: «این کار معکوس است.

تاثیر تحریم ها قابل بحث است. بسیاری استدلال می کنند که آنها ابزاری موثر برای اعمال فشار سیاسی بر دولت ها و تغییر رفتار آنها هستند.

آیا اعتراضات می تواند رژیم را سرنگون کند؟

ناظران در مورد اینکه آیا ناآرامی ها می تواند رژیم را سرنگون کند یا خیر اختلاف نظر دارند. با وجود سرکوب خشونت‌آمیز، اعتراضات همچنان ادامه دارد و اکنون یکی از بزرگ‌ترین چالش‌هایی است که از زمان انقلاب 1979 با آن مواجه شده است.

یکی از عوامل مهم می‌گوید که اگر رژیم متحد بماند و بخش‌هایی از نیروهای امنیتی فرار نکنند، رولا خواهد بود.

آخرین پادشاه ایران در سال 1979 پس از فرار دسته جمعی از ارتش سقوط کرد.

ویدئوهایی از پیوستن پلیس ضدشورش به تظاهرات در رسانه‌های اجتماعی منتشر شده است، اگرچه به نظر می‌رسد این یک رویداد منفرد است، در حالی که رولا ادعا می‌کند که رژیم بیش از آن چیزی که به نظر می‌رسد با گزارش‌هایی از تنش‌ها بر سر نحوه برخورد با معترضان تقسیم شده است.

حسنی می گوید: «حتی اگر در ظاهر رژیم بتواند برای مدتی سرکوب کند. این موضوع تمام نمی شود».

ما از آستانه انقلاب عبور کرده ایم.