تجزیه و تحلیل: چرا نیمی از رای دهندگان در برزیل مردی را انتخاب کردند که به دلیل فساد در زندان بود؟

این انتخابات اخیر در برزیل درگیری غول های سیاسی بود.

در گوشه ای، ژایر مسیاس بولسونارو، رئیس جمهور مستعفی، رهبر راست افراطی که دقیقاً چهار سال پیش پس از تقریباً دو دهه عضویت در کنگره، به مقام بالایی رسید.

رقیب او، لوئیز ایناسیو ‘لولا’ داسیلوا، کارگر سابق فلزات — و دو دوره رئیس جمهور — که به طور بحث برانگیزی به اتهام فساد در زندان سپری کرده بود، بعداً به دلیل یک موضوع فنی اخراج شد.

این دو مرد نماینده افراط‌های سیاسی برزیل هستند، با انتخاب کمی یا بدون هیچ انتخابی برای هیچ رای‌دهنده‌ای در سطح متوسط.

پس چرا رای دهندگان — به طور محدود — لولا را انتخاب کردند؟ در پایان این احترام او به نهادها و مردم برزیل، آزادی های آنها و قانون اساسی کشور بود که کاملاً در تضاد با بولسوناروی اقتدارگرا، متضاد، و جسور بود.

بولسونارو یک شخصیت بسیار تفرقه‌انگیز است که از حمایت ارتش و کلیسای انجیلی برخوردار است و به گفته اطرافیانش، قلبش را در آستین می‌بندد. او عادت دارد هر چه می خواهد بگوید، بدون اینکه نگران «صحیح بودن سیاسی» باشد.

ژایر بولسونارو در دوران ریاست جمهوری خود، چه به عنوان قانونگذار و چه پس از ریاست یکی از بزرگترین دموکراسی های روی کره زمین، هرگز از نمایش نظرات خود خجالتی نبود و بسیاری از بخش های جامعه را در راه آزار رساند.

او به طور مداوم به سیستم انتخاباتی و دستگاه های رای گیری الکترونیکی آن حمله کرده است که امنیت آن چندین بار ثابت شده است. بولسونارو خود را به دونالد ترامپ تحمیل کرد و رئیس جمهور سابق ایالات متحده را تحسین کرد، حتی یک بار در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک علناً ابراز محبت کرد و گفت “دوستت دارم” به ترامپ.

لوئیز ایناسیو داسیلوا، کارگر سابق فلز در حومه سائوپائولو، یا همان طور که معروف شد، لولا، با کاریزمای خود و دیدگاه های بسیار قوی در مورد حقوق کارگران، به سرعت به یک رهبر اتحادیه تبدیل شد. در سال 1980 لولا، که اکنون این نام مستعار قانونی شده بود، حزب کارگران برزیل را تأسیس کرد، انقلابی در کشوری که در آن زمان تحت سلطه دیکتاتوری نظامی بود و مردم اجازه نداشتند نمایندگان خود را انتخاب کنند، یا حقوق اولیه خود را مطالبه کنند.

اما در دهه 1980 همه چیز در سیاست برزیل در حال تغییر بود، تا حدی به لطف لولا و حزب کارگرش. به دلیل فشار مردمی که پس از دهه‌ها وحشیگری شدید ارتش در قدرت خسته شده بودند، میلیون‌ها نفر با فریاد Diretas Já (یا رای‌گیری مستقیم اکنون) به خیابان‌ها ریختند.

به اصطلاح “جمهوری جدید” در حال شکل گیری بود، زیرا ارتش شروع به اجازه دادن به حقوق دموکراتیک بیشتر و در نهایت رای مستقیم مردم برای اولین بار از سال 1964 کرد. زمان آنها تمام شده بود و آنها این را می دانستند.

در این زمینه، لولا در سال 1989 وارد اولین نامزدی ریاست جمهوری خود شد، اما به فرناندو کولور دی ملو، یک مرد سفیدپوست از طبقه بالا و خوش زبان آلمانی تبار که خانواده اش قبلاً در صحنه سیاسی ملی در آن زمان تسلط داشتند، شکست خورد.

اما قرار نبود Collor دوام بیاورد. و در اولین رسوایی بزرگ ملی فساد پس از پایان دیکتاتوری، کولر در سال 1992 به سوء استفاده از پول عمومی متهم و استیضاح شد. معاون او، ایتامار فرانکو، مسئولیت را بر عهده گرفت و توانست اقتصاد را تثبیت کند و به تورم آشفته ای که اقتصاد برزیل را در دهه 1980 و اوایل دهه 1990 فلج کرده بود، پایان داد.

در سال 1994، لولا دوباره نامزد انتخابات ریاست جمهوری شد. او با فرناندو هنریکه کاردوسو، یک سیاستمدار آکادمیک که ارز جدید «رئال» را ایجاد کرده بود، در حالی که در زمان ایتامار فرانکو وزیر دارایی بود، روبرو شد. لولا باز هم باخت.

FHC، همانطور که رئیس جمهور سابق نامیده می شود، قوانین انتخاب مجدد را برای ریاست جمهوری در سال 1997 معرفی کرد. در سال 1998 یک انتخابات ریاست جمهوری دیگر قرار بود. لولا دوباره مقابل FHC دوید. و باز هم باخت.

سه از سه باخت

در آن زمان لولا رسانه ها را متهم کرد که به دلیل شروع فروتنانه و پیشینه اش به عنوان رهبر سابق اتحادیه، علیه او انباشته شده اند. او از هر سه تلاش سه بار برای کاخ پلانالتو شکست خورده بود.

در سال 2002، دقیقاً 20 سال پیش در این هفته، لحظه بزرگ او فرا رسید. لولا توانست خود را به عنوان یک فرد میانه رو، به عنوان فردی که طرفدار بازار بود و دیگر تنها یک رهبر اتحادیه های چپگرا نیست، قرار دهد. او با گفتمان جدید خود بارون ها و بانکداران رسانه را مجذوب خود کرد.

رقیب اصلی او یک فرماندار سابق ایالتی بسیار کسل کننده، خوزه سرا بود که نماینده جناح راست بود. اما قرار بود نوبت به لولا برسد. و با پشت سر گذاشتن 53 میلیون رأی دهنده، سرانجام در دور دوم پیروز انتخابات شد.

این یک لحظه تاریخی بود زیرا او نه تنها اولین رهبر چپ در برزیل بود، بلکه اولین رهبر بدون تحصیلات رسمی و از یک خانواده بسیار فقیر بود. گویی نخبگان بالاخره کنترل خود را بر بالاترین مقام دولتی از دست داده بودند.

حالا مرد مردم در قدرت بود.

اما اتهامات فساد تحت نظارت او سریع و ضخیم بود. هیچ چیز ثابت نشد، اما آسیب به شخصیت سیاسی او آشکار می شد.

لولا در سال 2006 دوباره برای ریاست جمهوری نامزد شد و با 58 میلیون رای در دور دوم در برابر جرالدو آلکمین، یکی دیگر از فرمانداران سابق ایالتی کسل کننده پیروز شد.

اتهامات فساد بیشتری علیه حزب کارگر و همکاران آنها دنبال شد و لولا – که تا به حال یک چهره جهانی است که باراک اوباما از آن به عنوان “یکی از محبوب ترین سیاستمداران روی زمین” یاد می کند – به نحوی توانسته جدیدترین اتهامات را منحرف کند.

در سال 2010 جانشین منتخب وی، دیلما روسف، یک زندانی سیاسی سابق در دوران دیکتاتوری و وزیر سابق کابینه در زمان خود لولا، به عنوان اولین رئیس جمهور زن انتخاب شد. دیلما نه به اندازه لولا باتجربه و نه تاثیرگذار بود.

اتهامات علیه حزب و رئیس سابق او ادامه یافت و روسف بیش از پیش منزوی شد.

در پشت سرمایه سیاسی عظیم لولا، روسف مجددا در سال 2014 انتخاب شد. اما اتهامات فساد بیشتر و همراه با رکود عمیق اقتصادی، منجر به استیضاح دیلما در سال 2016 شد. لولا در آن زمان در رسوایی های سیاسی بیشتری غرق شده بود. زمان برای قدرت گرفتن Partido dos Trabalhadores تمام شده بود.

با شرمندگی به زندان فرستاده شد

لولا به اتهام فساد محاکمه و محکوم شد. او در سال 2018 با شرمندگی به زندان فرستاده شد، اما اظهار داشت که قاضی نادیده گرفته شده به پرونده او فاسد است و منافع سیاسی در دور نگه داشتن او از رقابت با بولسونارو دارد.

قاضی، سرجیو مورو، به زودی پس از انتخابات 2019 وزیر دادگستری بولسونارو شد، انتخاباتی که لولا در آن زمان در پشت میله‌های زندان بود. نامزدی ژایر بولسونارو برای ریاست جمهوری بر اساس وعده پایان دادن به فساد در کشور بود. با زندانی شدن لولا، حزب کارگر فرناندو حداد را به رویارویی با بولسونارو فرستاد. اما اعتبار حزب شکسته شد. ژایر بولسونارو پیروز شد و در آغاز سال 2019 به قدرت رسید.

لولا داسیلوا، سیاستمداری با چنین داستان پر دردسر و غنی، در یک پیچیدگی از یک تله‌نوول برزیلی، اکنون بار دیگر در سال 2022 انتخاب شده است. اولین فردی که سه بار در تاریخ این کشور این کار را انجام داده است. معاون منتخب او همان جرالدو آلکمین است که در سال 2006 رقیب او در انتخابات ریاست جمهوری بود.

اما می‌توان پرسید چرا برزیلی‌ها چنین شخصیت جنجالی را انتخاب می‌کنند، متهم به فساد می‌شوند و به زندان می‌افتند و از یک موضوع فنی سخن می‌گویند؟

سی و دو میلیون برزیلی ترجیح دادند در دور دوم رای گیری از رای دموکراتیک خود استفاده نکنند: این همان میزانی است که بسیاری از برزیلی ها به دلیل عدم نمایندگی خود توسط هیچ یک از نامزدها یا به دلیل ترس از خشونت سیاسی، رای ممتنع دادند. رویدادهای اخیر که عمدتاً به متحدان رئیس جمهور ژایر بولسونارو مربوط می شود، علیرغم اینکه برای برزیلی ها در داخل و خارج از کشور اجباری است، بسیاری از مردم را به مراکز رای گیری معطل کرده است.

لولا در مجموع نزدیک به 20 ماه را پشت میله های زندان گذراند و حکم او لغو شد. او به این ترتیب تبرئه نشد. او در 8 نوامبر 2019 از زندان خارج شد و تمام حقوق سیاسی خود را اعاده کرد.

و گذشته اخیر رهبر باعث شد که او برای 49.1 درصد از رای دهندگان عظیم برزیل گزینه دلپذیری نباشد.

آنچه لولا به نفع خود داشت، متفاوت از بولسونارو، اعتبار دموکراتیک او بود. او یک بار هم به موسسات برزیل حمله نکرده است. او همیشه برای دادگاه عالی و قضات آن نهایت احترام را حفظ می کرد، حتی زمانی که خودش مورد قضاوت قرار می گرفت.

او هرگز به جامعه سیاه پوستان که اکثریت جمعیت را تشکیل می دهند حمله نکرده است. او بارها از حقوق اقلیت ها دفاع کرد و تحت رهبری او همجنس گرایان حق ازدواج و فرزندخواندگی را به دست آوردند.

لولا، در دوران طولانی سیاسی خود، یک بار هم در تلاش برای تضعیف حقوق زنان دستگیر نشد، و او مدافع آمازون است، تحت رهبری او حفاظت از بزرگترین جنگل برزیل افزایش یافت و مردم آن بیشتر محافظت شدند.

و با وجود همه ایراداتش، می توان او را یک دموکرات واقعی نامید.

برزیلی‌ها بدون شک انتخاب سختی داشتند، اما در نهایت به کسی که بارها و بارها ثابت کرد، که احترام زیادی برای قانون اساسی قائل است و فکر می‌کند زیر سوال بردن آن یک گزینه نیست، ماندند.