اوکراین به تغذیه جهان کمک می کند – اما کشاورزان، بذرها و آینده آن در خطر هستند | مایکل فخری و سوفیا مونسالوه

تیجنگ در اوکراین بحران غذایی ناشی از همه گیری را بدتر کرده است. مردم اوکراین نه تنها از جان خود می ترسند، بلکه با کمبود مواد غذایی مواجه هستند. از آنجایی که اوکراین و روسیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان عمده کالاهای کشاورزی هستند، این درگیری تأثیرات عمده‌ای بر زنجیره‌های تأمین جهانی نیز دارد. دولت اوکراین گفته است که 22 میلیون تن غلات در این کشور به دلیل محاصره بنادر روسیه توسط روسیه گیر کرده است. تاجران و دلالان مالی قیمت گندم و روغن خوراکی را بیشتر افزایش داده اند.

نه تنها مزارع و مزارع اوکراین توسط نیروهای روسی ویران می شوند، بلکه ما نیز از گزارش هایی مبنی بر اینکه بانک ملی بذر اوکراین تا حدی در بحبوحه جنگ در خارکف در شمال شرق تخریب شده است، جایی که تقریباً 2000 نمونه محصول در انبارهای زیرزمینی قرار دارند، بسیار نگران هستیم. اگر کشاورزان اوکراین نتوانند کشاورزی کنند و بانک بذر این کشور از بین برود، آینده آن در خطر است.

حتی در بحبوحه جنگ نیز باید به فکر بهبود باشیم. دانه ها هستند که زندگی آینده را ممکن می کنند. بدون دانه، بازسازی یک سیستم غذایی بسیار دشوار است.

تنوع محصولات موجود در مزارع کشاورزان و بانک های بذر برای اطمینان از حفظ تنوع زیستی لازم برای پاسخ به بحران آب و هوا و اطمینان از شکوفایی سیستم های غذایی ما کلیدی است. مشکل جهانی فقط افزایش نرخ درگیری های مسلحانه نیست. یک مشکل اصلی این است که سیستم‌های غذایی بیشتر و بیشتر برای کاهش تنوع بیولوژیکی طراحی می‌شوند و ما را در برابر تغییرات آب و هوایی آسیب‌پذیرتر می‌کنند.

راه حل ها چیست؟

تنوع زیستی روشی است که طبیعت برای ایجاد هر چه بیشتر گزینه‌های ممکن برای پاسخ به تغییر است. هر چه یک سیستم غذایی تنوع زیستی بیشتری داشته باشد، گزینه های بیشتری برای پاسخ به شرایط آب و هوایی در حال تغییر سریع داریم. هنگامی که یک کشاورز زنده ترین گیاهان را برای این شرایط جدید انتخاب می کند، آن دانه ها را ذخیره می کند و آن دانه ها را با کشاورزان دیگر به اشتراک می گذارد، آنها سیستم های غذایی ما را با تغییرات آب و هوایی در زمان واقعی تطبیق می دهند. در واقع، سیستم‌های بذر کشاورزان، که هزاران سال مردم را تغذیه کرده‌اند، با تجدید مداوم تنوع زیستی و توزیع رایگان بذر و دانش در میان جوامع و مردم تعریف می‌شوند.

متأسفانه، بسیاری از سیستم‌های غذایی با غذا و دانه‌ها مانند کالایی رفتار می‌کنند که در دسترس بودن غذا تا حد زیادی به زنجیره‌های تامین جهانی بستگی دارد. سیستم‌های بذر کالا به گونه‌ای طراحی شده‌اند که اطمینان حاصل شود که تعداد کمی از بازیکنان تا حد ممکن بر تولید غذا و طبیعت کنترل دارند. آنها یکنواختی را به تنوع زیستی ترجیح می دهند. و توانایی کشاورزان را برای ذخیره، استفاده، مبادله و فروش آزادانه بذر محدود می کنند.

همانطور که گزارش اخیر گزارشگر ویژه سازمان ملل در مورد حق غذا نشان می دهد، تنها چهار شرکت – Bayer-Monsanto، DowDuPont/Corteva، ChemChina-Syngenta و BASF – 60 درصد از بازار جهانی بذر را در اختیار دارند. این شرکت‌ها بذرها را از طریق سیستم‌های بذر کالا تهیه می‌کنند، که به بازتولید گونه‌های همگن وابسته به ورودی‌های شیمیایی اختصاص دارد و از طریق رژیم‌های مالکیت معنوی محافظت می‌شود. همین شرکت ها 75 درصد از بازار جهانی آفت کش ها را در اختیار دارند.

این تمرکز بالای قدرت شرکتی به گروه نسبتاً کوچکی اجازه می‌دهد تا دسترسی مردم به دانه‌ها را محدود کند و بازارها و تحقیقات را به گونه‌ای شکل دهد که در خدمت هدف نهایی حداکثر کردن سود سهامداران باشد و نه منافع عمومی. این سیستم وابستگی ایجاد می کند و رژیم غذایی سالم و متنوع و تنوع زیستی را از بین می برد. حدود 60 درصد از کل کالری مصرفی در سراسر جهان تنها از چهار محصول حاصل می شود: برنج، گندم، ذرت و سویا. علاوه بر این، 75 درصد از تنوع محصول در قرن گذشته به دلیل ارتقاء مدل‌های کشاورزی صنعتی که مبتنی بر استفاده از بذر تجاری، کود مصنوعی و آفت‌کش‌ها هستند، از بین رفته است.

تنوع زیستی و فقط سیستم های غذایی

کشاورزان کوچک (یا کشاورزان دهقان که در سطح بین المللی شناخته می شوند) و مردم بومی مباشران زمین و نگهبان بذرها هستند. هنگامی که حق آنها برای ذخیره، استفاده، مبادله و فروش آزادانه دانه هایشان محافظت شود، سیستم های غذایی ما تنوع زیستی و عادلانه تر می شوند.

ما می بینیم که چگونه مزارع کوچک خانوادگی سنگری در این جنگ هستند. طبق گزارش فائو، آنها حدود 85 درصد سبزیجات، میوه ها و انواع توت ها و همچنین 70 درصد شیر مصرفی اوکراینی ها را تامین می کنند، بنابراین سهم مهمی در تضمین تغذیه دارند. خانواده هایی که از شهرها به روستاها فرار می کنند، برای غذا به همسایگان خود متکی هستند. دهقانان همسایه رومانی شبکه های خود را فعال کرده اند تا بذر سبزیجات و سیب زمینی را برای کشاورزان خانوادگی اوکراینی فراهم کنند تا مطمئن شوند که آنها می توانند غذای کافی برای خود و بقیه جمعیت بکارند و برداشت کنند. این عمل همبستگی کشاورز به کشاورز باید به عنوان الگویی برای حمایت از سیستم های غذایی محلی باشد. هدف اولیه آنها تهیه غذای متنوع و سالم برای مردم است – نه تولید کالاهای کشاورزی برای فروش در بازارهای جهانی عمدتاً برای سود.

یک درس مهم از جنگ در اوکراین این است که کار عظیم کشاورزان دهقان در اوکراین و جاهای دیگر مستحق توجه بیشتر است. کشاورزی دهقانی در زمین های کوچک کاملاً در تضاد با مزارع بزرگ صنعتی است که در 10 سال گذشته در اوکراین برای تولید محصولات صادراتی پدید آمده اند. در حالی که بودجه هنگفت دولتی و خصوصی برای تبدیل این کشور به یکی از بزرگترین صادرکنندگان مواد غذایی در جهان صرف شده است، کشاورزان دهقان حمایت اندکی یا بدون حمایت دریافت کرده اند.

ما در اوکراین، سوریه، یمن و سایر مکان‌های دارای درگیری‌های مسلحانه می‌بینیم که باید از تنوع زیستی و بانک‌های بذر محافظت کنیم تا از حق غذا و بازیابی مناسب اطمینان حاصل کنیم. ما همچنین به طور گسترده تر می دانیم که تنها در صورتی که از حقوق بشر مردم بومی و کشاورزان دهقان و حق آنها برای ذخیره، استفاده، مبادله و فروش بذر محافظت کنیم، می توانیم خود را با تغییرات اقلیمی سازگار کنیم و اطمینان حاصل کنیم که سیستم های غذایی ما انعطاف پذیرتر و عادلانه تر می شوند.