چرا ولادیمیر پوتین خواستار پرداخت هزینه گاز روسیه به روبل است؟ | روبل

ولادیمیر پوتین با تعیین ضرب الاجل 31 مارس، خواستار پرداخت به روبل برای گاز روسیه شده است که به کشورهای “غیر دوست” فروخته می شود.

مشخص نیست که آیا او قصد دارد قراردادهای موجود را که قیمت را به یورو یا دلار تعیین می کند، پاره کند یا خیر، اما آلمان که برای 40 درصد گاز خود به روسیه متکی است، هیچ شانسی نمی گیرد و به کاربران بزرگ گاز صنعتی هشدار می دهد که یک بن بست وجود دارد. امکان پذیر است و جیره بندی یکی از نتایج ممکن است.

در اینجا می‌پرسیم که چرا پرداخت برای صادرات روسیه به روبل به یک مسئله اصلی برای کرملین تبدیل شده است، و آیا پوتین می‌تواند این طرح را به صادرات نفت، غلات، کود، زغال‌سنگ، فلزات و سایر کالاهای کلیدی گسترش دهد.

چرا پوتین خواهان پرداخت به روبل است؟

پس از تهاجم روسیه، ارزش روبل از صخره ای سقوط کرد. با عبور تانک ها از مرزهای اوکراین، از حدود 85 به یورو در سال گذشته به 110 کاهش یافت. تنها با مداخله بانک مرکزی روسیه، نرخ آن 94.1 در برابر یورو بود.

با معامله روبل در چنین سطوح پایین، صادرات روسیه پول کمتری را برای یارانه دادن به خدمات دولتی و تأمین مالی جنگ از آنچه قبلاً انتظار می‌رفت به ارمغان آورد.

یک روبل با ارزش بالاتر نه تنها پول نقد بیشتری را به همراه خواهد داشت، بلکه باعث افتخار است که کشورهای تجاری آماده پرداخت هزینه صادرات روسیه به ارز روسیه هستند. مجموعه بزرگتر روبل، که توسط تقاضا از سوی کشورها و شرکت های خارجی برای کالاهای روسی ایجاد می شود، به مسکو اجازه می دهد تا سلطه ایالات متحده را از طریق دلار بر بازارهای پول جهانی به چالش بکشد، اگرچه مشخص نیست چرا چین از چنین طرحی حمایت می کند.

برخی تحلیلگران همچنین حدس می زنند که دلار و یورو در حالی که تحریم ها در حال تشدید شدن هستند، برای مسکو مفید نیستند. برای مثال، بدون دسترسی به دلار و یورو از طریق مبادلات بین‌المللی، روسیه همچنین پیشنهاد می‌کند که سود بدهی‌های یورویی خود را با روبل بپردازد.

پوتین انتظار دارد پول گاز را به روبل کدام کشورها بپردازد؟

فهرست کشورهای «غیر دوست» روسیه با کشورهایی که تحریم کرده‌اند مطابقت دارد. معاملات با شرکت ها و افراد از آن کشورها باید توسط کمیسیون دولتی تایید شود.

این کشورها شامل ایالات متحده، کشورهای عضو اتحادیه اروپا، بریتانیا، ژاپن، کانادا، نروژ، سنگاپور، کره جنوبی، سوئیس و اوکراین است. برخی، از جمله آمریکا و نروژ، گاز روسیه را نمی خرند.

صادرات روسیه به اتحادیه اروپا چقدر است؟

در سال 2020، اتحادیه اروپا شریک تجاری اصلی روسیه بود و 37.3 درصد از کل تجارت کالایی این کشور با جهان را به خود اختصاص داد. در همین حال، روسیه پنجمین شریک تجاری بزرگ اتحادیه اروپا بود که 5.8 درصد از کل تجارت این اتحادیه را به خود اختصاص داد. با این حال، این واقعیت مهم را پنهان می کند که گاز روسیه یکی از ویژگی های اصلی این واردات است که بیشتر آن به دلار، یورو یا استرلینگ پرداخت می شود.

طبق گزارش گازپروم، 58 درصد از فروش گاز طبیعی این شرکت به اروپا و سایر کشورها تا 27 ژانویه به یورو پرداخت شده است. دلار آمریکا حدود 39 درصد از فروش ناخالص و استرلینگ حدود 3 درصد را به خود اختصاص داده است. کالاهایی که در سرتاسر جهان معامله می شوند عمدتاً به دلار یا یورو معامله می شوند که روی هم تقریباً 80 درصد ذخایر ارزی جهان را تشکیل می دهند.

از نظر عملی، در حالی که واردات گاز به اتحادیه اروپا از روسیه بی‌ثبات است، روزانه 800 میلیون یورو (680 میلیون پوند) هزینه می‌شود.

پوتین چگونه از نفوذ خود استفاده کرده است؟

برای بانک مرکزی روسیه کافی نبود که روبل بخرد تا بتواند ارز را در تاریک ترین ساعات پس از تهاجم، حفظ کند. ممنوعیت مؤثر بانک مرکزی با استفاده از سیستم پرداخت سوئیفت برای دسترسی به دارایی های خود در خارج از کشور به این معنی است که این مداخله نمی تواند دوام بیاورد.

بانک مرکزی می خواست سرمایه گذاری های دلاری و یورویی را برای خرید روبل بفروشد و تقاضا و در نتیجه قیمت را افزایش دهد، اما بدون دسترسی به سوئیفت نتوانست در مقیاس کافی ادامه دهد.

مسیر دیگری پیدا شد. دستورالعملی به صادرکنندگان از جمله تولیدکنندگان کالا صادر شد و آنها را مجبور کرد 80 درصد ارز خارجی خود را از فروش صادراتی به روبل تبدیل کنند.

اکنون کرملین در حال بررسی برنامه‌هایی است که تمامی فروش‌های صادراتی به روبل باشد و از انحصار تقریباً خود در مواد اولیه ضروری در فرآیندهای تولید، از کود گرفته تا خودرو، استفاده کند.

یکی از نمونه ها نیکل است که شرکت های خودروسازی از آن برای ساخت مبدل های کاتالیزوری استفاده می کنند. پل واترز، رئیس تحقیقات شرکتی در رتبه بندی S&P Global Ratings می گوید حدود 40 درصد از عرضه جهانی فلز از روسیه و 90 درصد تولید روسیه به صنعت خودرو اختصاص می یابد.

اگر خودروسازان مجبور شوند بین خرید نیکل به روبل یا جست‌وجوی منابع در جای دیگری یکی را انتخاب کنند، احتمالاً سیاستمدارانی که مایل به منزوی کردن روسیه هستند، به آنها خواهند گفت که جای دیگری را جستجو کنند. واترز نگران است جیره بندی و تعطیلی کارخانه های خودروسازی نتیجه آن باشد.

آیا این طرح می تواند نتیجه معکوس داشته باشد؟

اگر کرملین اصرار داشته باشد که قراردادهای فعلی به یورو و دلار به روبل تبدیل شود، نقض پروتکل های بین المللی خواهد بود. این چیزی نیست که گازپروم به آن استناد کند، حتی در طول جنگ سرد که تنش‌ها بین اتحاد جماهیر شوروی و غرب افزایش یافت.

آلمان اعلام کرده است که آماده است به جای پرداخت هزینه گاز به روبل، منابع انرژی را سهمیه بندی کند، که به احتمال زیاد بزرگترین اقتصاد اتحادیه اروپا را وارد رکود خواهد کرد اما روسیه را از دریافت پول نقد اضافی محروم می کند. حرکت کرملین همچنین به احتمال زیاد دور شدن از کالاهای روسیه را تسریع می‌کند و به کاهش چشمگیر اقتصادی این کشور می‌افزاید.