در صورت پیروزی اپوزیسیون در انتخابات، توافق ترکیه با اتحادیه اروپا برای مهاجران چه خواهد شد؟

ترکیه در حال شمارش معکوس برای انتخابات 14 مه است که وضعیت اقتصاد مهم ترین موضوع برای رای دهندگان است.

اما بحران مهاجران نه تنها برای مردم ترکیه، بلکه برای احزاب سیاسی که برای قدرت رقابت می کنند نیز به عنوان یک موضوع حیاتی تلقی می شود.

دهه گذشته شاهد موجی از مهاجرت با فرار مردم از جنگ در سوریه بوده است. بسیاری از آنها از ترکیه عبور کردند و وارد اروپا شدند، اما ترکیه اولین نقطه ورود به امن برای میلیون ها نفر بود.

با این حال، بررسی ها نشان می دهد که با افزایش تعداد خارجی ها، احساسات ضد مهاجر نیز افزایش یافته است.

این بدان معناست که مسائل مهاجرت یک موضوع داغ انتخاباتی است و می تواند پیامدهایی برای اتحادیه اروپا نیز داشته باشد.

مخالفان اتحاد ملیبلوک امیدوار است با تعهد به بازگرداندن دو میلیون سوری به کشورشان ظرف دو سال، رای به دست آورد. بر اساس آمار رسمی، ترکیه میزبان 3 میلیون و 447 هزار و 837 پناهجوی سوری است که از مارس 2023 تحت حمایت موقت ثبت نام کرده اند.

در همین حال، رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه، که با انتقاد شدید حامیان خود به خاطر سیاست مهاجرتی‌اش مواجه است، سعی کرده است که یک پای خود را در هر اردوگاه نگه دارد.

سال گذشته او بار دیگر تاکید کرد که دولتش در حال کار بر روی یک طرح بازگشت است تا یک میلیون سوری را به صورت داوطلبانه به کشورشان بازگرداند. چند روز بعد او همچنین گفت: “ما هرگز آنها را از این سرزمین بیرون نخواهیم کرد. درهای ما کاملا باز است. ما همچنان میزبان آنها خواهیم بود و آنها را به دامان قاتلان نمی اندازیم”.

پنج ماه قبل از انتخابات، اردوغان اعلام کرد که بیش از نیم میلیون سوری به شمال سوریه بازگشتند و افزود: «بازگشت داوطلبانه سوری‌ها به خانه‌هایشان در حال تسریع است».

جایگزینی برای توافق اتحادیه اروپا و ترکیه

مهاجران به ابزار چانه زنی بین آنکارا و اتحادیه اروپا نیز تبدیل شده اند.

در سال 2016، هر دو طرف به توافقی در مورد پذیرش مجدد افرادی که بدون مجوز اقامت می‌کنند، دست یافتند که بیشتر به عنوان توافق اتحادیه اروپا و ترکیه برای پناهندگان شناخته می‌شود. هدف این بود که هجوم پناهجویان و مهاجران به اتحادیه اروپا را با بازگرداندن افرادی که قصد ورود غیرقانونی به یونان را دارند به ترکیه متوقف کنند.

در مقابل، اتحادیه اروپا متعهد شد 6 میلیارد یورو برای کمک به ترکیه در پذیرش سوری‌ها و همچنین آزادسازی روادید برای اتباع ترکیه ارائه کند. این توافق به این معنا بود که به ازای هر سوری که از جزایر یونان به ترکیه بازگردانده می‌شود، یک سوری دیگر در اتحادیه اروپا اسکان داده می‌شود.

برای پروفسور دکتر کمال کیریشچی، کارشناس ارشد غیر مقیم و مدیر پروژه ترکیه در موسسه بروکینگز، این معامله برای اتحادیه اروپا “کاملاً موفقیت آمیز” بود، با این حال احتمال توافق مشابه بسیار بعید است.

آمار مقامات ترکیه نشان می دهد که حدود 37000 سوری تحت اصل یک به یک به کشورهای غربی منتقل شده اند.

به گفته Kirişci، ادغام آنها در طرح های بازسازی منطقه فاجعه پس از آن زلزله ویرانگر فوریه، بسیار امکان پذیرتر و واقع بینانه تر از هر راه حل دیگری است.

Kirişci اشاره می کند که در حال حاضر یک طرح سازمان ملل روی میز وجود دارد که بر روی میز اتحادیه اروپا و سایر شرکای غربی تمرکز دارد که امتیازات تجاری را به ترکیه اعطا می کند و به شرکت های خصوصی امکان می دهد صادرات خود را گسترش دهند و در مقابل ایجاد اشتغال رسمی و پایدار برای پناهندگان سوری و مردم محلی”.

در او مقاله Kirişci در مورد این پیشنهاد می نویسد: “این امر وابستگی پناهندگان سوری به کمک های بشردوستانه را کاهش می دهد، به کاهش خشم عمومی کمک می کند و چشم انداز تحرکات ثانویه را کاهش می دهد.”

دکتر Kirişci در صحبت با یورونیوز می گوید که اتحادیه اروپا از این ایده بسیار پذیرای خواهد بود و سازمان های مربوطه از این پیشنهاد حمایت زیادی می کنند.

“تا سال گذشته، پناهندگان سوری به طور فزاینده ای احساس ادغام با جامعه ترکیه می کردند، اما به دلیل نارضایتی عمومی در طول سال گذشته، وضعیت تغییر کرده است. با این رنجش، شما شروع به مشاهده پناهندگانی می کنید که در حضور و پذیرش خود تردید دارند. در ترکیه. توجه آنها برای روی آوردن به مقصد سوم نیز در حال افزایش است.” Kirişci اضافه می کند.

گزارش سال 2021 حاکی از آن است که اکثر سوری ها که پنج سال پیش می خواستند در ترکیه بمانند، اکنون می خواهند به کشور دیگری نقل مکان کنند.

در سال 2017 تنها حدود 32 درصد از سوری ها می خواستند در کشور ثالث ساکن شوند، تا سال 2021 این تعداد به 64.2 درصد افزایش یافت.

Kirişci همچنین اشاره می کند که بعید است مهاجران پس از انتخابات اولویت اصلی دولت جدید باشند، زیرا هر کسی که در قدرت باشد، با مسائل مبرم تری مانند اقتصاد مواجه خواهد شد.

رسیدگی به موضوع مهاجرت به یک عنصر کلیدی در روابط اتحادیه اروپا و ترکیه تبدیل شد.

دکتر سیبل کاراداگ از دانشگاه کادیر هاس، کارشناس مهاجرت و مرزها، می گوید که سیاست بازگشت از قبل در سطح بین المللی برقرار است.

اخراج و بازگشت از دیرباز موضوع داغ بوده است. کشورهای غربی مهاجران را به کشورهای همسایه خود و همسایگان آنها را به کشورهای مبدأ می فرستند.

در مسیر انتخابات، ترکیه سطح بازگشت و اخراج را افزایش می دهد، همانطور که قبلا در انتخابات شهرداری 2019 شاهد بودیم. از ژانویه 2022، قسمت دیگری در خطر است که به طور رسمی به عنوان سیاست رقیق کردن و جارو کردن نامیده می شود.

او توضیح می‌دهد: «بر اساس این سیاست، سوری‌ها تحت عنوان بازگشت داوطلبانه به مناطق تحت کنترل ترکیه در شمال سوریه بازگردانده می‌شوند و سایر مهاجران غیرقانونی از طریق پروازهای چارتر اخراج می‌شوند.»

کاراداغ معتقد است بدون توجه به نتیجه انتخابات، این رویه ادامه خواهد داشت.

بلوک اپوزیسیون در مبارزات انتخاباتی خود به طور کلی اشاره کرده است راه حل چهار مرحله ای به بحران مهاجران در ترکیه

آنها به عنوان اولویت اول خود می گویند: «اول از همه، ما با همه همسایگان خود صلح خواهیم کرد.» ما با دولت سوریه برای گفتگو و یافتن راه حل صلح آمیز می نشینیم.

از سوی دیگر، دولت کنونی هنوز مانیفست انتخاباتی خود را اعلام نکرده است، با این حال، تمایل اردوغان برای مذاکره با بشار اسد، رهبر سوریه و تلاش های او برای طرحی برای جابجایی حداقل یک میلیون سوری به شمال سوریه به عنوان بخشی تلقی می شود. از مبارزات انتخاباتی او

برای هر دو کارشناس، دست دادن با رئیس جمهور سوریه در افق امکان پذیر نیست، در حالی که ترکیه حضور نظامی خود را در شمال سوریه حفظ می کند، حداقل نه در آینده نزدیک.

به گفته کاراداغ، مهاجرت و حکومت مرزی به یک عنصر کلیدی در روابط اتحادیه اروپا و ترکیه تبدیل شده است. او می گوید: «اتحادیه اروپا قصد دارد این موضوع را به عنوان بخشی از رویکرد جهانی گسترده تر خود برای کنترل مهاجرت به ترکیه منتقل کند و ترکیه از نقش «نگهبان» خود با تبدیل آن به ابزار چانه زنی چندگانه استفاده کرده است.

او می‌افزاید: «در برخی مواقع، دولت قصد داشت با تهدید باز کردن مرزها معامله کند که سرانجام در جریان رویدادهای پازارکوله در سال ۲۰۲۰ تحقق یافت؛ در برخی مواقع به دنبال حمایت مالی اضافی یا تحمل سیاسی ضمنی برای رژیم بود».

در اواخر سال 2019، اردوغان تهدید کرد که مرزهای اروپا را برای خروج مهاجران از کشور باز خواهد کرد، مگر اینکه حمایت بین المللی بیشتری ارائه شود و در پاسخ به انتقادها از مداخله نظامی ترکیه در شمال سوریه.

پس از اعلام او، هزاران مهاجر و پناهنده، عمدتاً از سومالی و افغانستان، سرازیر شدند به گذرگاه مرزی پازارکوله ترکیه با یونان. درگیری ها با مقاومت شدید پلیس یونان توسط گروه های ناامید آغاز شد.

برای کاراداغ، در صورت اجرای طرح‌های بازگشت دسته جمعی، ممکن است دوباره شاهد صحنه‌های مشابه باشیم، زیرا او معتقد است مرز ترکیه و یونان بسیار مرگبارتر از سال 2015 است. پس زدن ثابت شده از نیروهای یونانی

او می‌گوید: «اتحادیه اروپا به حمایت از هر نوع اقدام فراقانونی برای جلوگیری از رسیدن مهاجران به آستانش ادامه خواهد داد».

کاراداغ می گوید: «اولین کار باید ایجاد یک دیپلماسی انتقادی و قوی با اصول حقوق محور در برابر سیاست های مهاجرتی و مرزی اتحادیه اروپا باشد.

دولت جدید باید سیاستی را اجرا کند که کرامت انسانی را سرلوحه قرار دهد.»