جنگ پوتین مسیر میانی هند را در میان قدرت ها پیچیده می کند

دهلی نو – با افزایش خشم بین‌المللی نسبت به تهاجم روسیه به اوکراین، وزرای امور خارجه و نمایندگان به دهلی نو مراجعه کردند و امیدوار بودند که هند را از حصار بیرون بکشند و روسیه، متحد دیرینه‌اش را محکوم کنند.

ایالات متحده ترکیبی از هویج و چماق را پیشنهاد کرد: نشان دادن تمایل به گسترش همکاری دفاعی با هند، که مدت هاست برای اکثر تسلیحات خود به مسکو وابسته است، اما همچنین هند را یک عضو “متزلزل” از اتحاد مهم دموکراسی ها به نام چهار نخست وزیران ژاپن و استرالیا، هر دو بخشی از این اتحاد، با رهبران هند دیدار کردند. اسرائیل اعلام کرد که نخست وزیرش به زودی وارد می شود.

اما هنگامی که سازمان ملل هفته گذشته بار دیگر به قطعنامه‌ای در انتقاد از تجاوز روسیه رأی داد، هند به رای ممتنع خود ادامه داد. سپس هند بر بی طرفی نسبی خود تأکید کرد: همچنین از حمایت از قطعنامه ای که به نفع روسیه بود خودداری کرد. در عوض، هند خواستار پایان دادن به خصومت‌ها و احترام به تمامیت ارضی کشورها شد – بیان نارضایتی از جنگ روسیه بدون اینکه آن را به عنوان یک متجاوز معرفی کند.

تهاجم روسیه به اوکراین و واکنش شدید آن، آخرین جلوه‌های تلاش هند برای ترسیم مسیر خود را از طریق تغییرات سریع نظم جهانی در سال‌های اخیر نشان می‌دهد. مقامات و تحلیلگران می گویند که در مرکز آن، وضوح فزاینده ای در میان استراتژیست های سیاست خارجی هند وجود دارد که این کشور نمی تواند در دنیایی که به طور فزاینده ای چند قطبی است، طرفداری کند.

آسیب‌پذیری‌های هند – از جمله اقتصاد کندی که برای برآورده کردن نیازهای جمعیت رو به رشد تلاش می‌کند و ارتش نامناسبی که در دو جبهه به دلیل اختلافات ارضی با چین و پاکستان گسترش یافته است – به اندازه‌ای است که به متحدان دور و دراز نیاز دارد، حتی اگر به این معنی باشد. دهلی نو باید با واقعیت سخت مخالفت شدید این متحدان با یکدیگر کار کند.

پس از دهه‌ها تلاش برای گذر از میراث جنگ سرد دنیای دوقطبی، با پیچیدگی‌های بیشتری از جمله ظهور چین توسعه‌طلب در آستانه خود مواجه است.

سوبرهمانیام جایشانکار، وزیر امور خارجه هند، در روزی که هند دوباره تصمیم گرفت از رای دادن علیه روسیه در سازمان ملل متحد خودداری کند، به پارلمان این کشور گفت: “موضع ما این نیست که این مشکل ما نیست، موضع ما این است که ما طرفدار صلح هستیم.” تصمیمات سیاست خارجی هند در راستای منافع ملی هند اتخاذ می‌شود و ما بر اساس تفکر، دیدگاه‌ها و منافع خود هدایت می‌شویم.»

مناظره در مجلس علیا در آن روز نشان دهنده آب های دشواری بود که هند در حال حرکت است.

صحبت از “دوبازی” غربی شد در فشار بر هند برای توقف خرید نفت از روسیه، تنها حدود 1 درصد از کل واردات نفت این کشور، در حالی که اروپا به خرید نفت روسیه ادامه داد. اما سؤالاتی نیز وجود داشت که موضع بی طرف هند برای امنیت آن چه معنایی دارد. آیا هند خطر خشم ایالات متحده و سایر کشورهای چهارگانه را دارد که در تقویت امنیت علیه چین شریک هستند؟ اگر روسیه و چین در نتیجه تحریم های غرب به هم نزدیک شوند چه؟

آقای جایشانکار در موقعیتی منحصربفرد قرار دارد، هم‌زمان نظریه‌پرداز اصلی دیدگاه هند برای مسیری در این نظم جدید جهانی پیچیده و مسئول کار دشوار اجرای آن چشم‌انداز است.

در طول چهار دهه خدمت در خدمات خارجی هند، قبل از بازنشستگی در سال 2018 به عنوان عالی‌ترین بوروکرات این کشور در این خدمات، مناصب سفیری در واشنگتن و پکن داشت. او یک سال بعد توسط نخست‌وزیر نارندرا مودی به عنوان وزیر خارجه انتخاب شد، اما او از این شکاف برای تولید کتابی با عنوان «راه هند: استراتژی‌هایی برای جهانی نامشخص» در مورد دکترین سیاست خارجی کشور استفاده کرد.

او در این کتاب که مرجع مورد علاقه دیپلمات‌های خارجی در دهلی نو است، بسیاری از چالش‌های جهان در حال نوسان را به پیامدهای «فردگرایی بیشتر، جزیره‌گرایی بیشتر و عقب‌نشینی شدید» توسط ایالات متحده در سال‌های اخیر نسبت می‌دهد. ظهور چین تهاجمی تر

آقای جایشانکار نوشت: «این امر مستلزم پیشبرد منافع ملی با شناسایی و بهره برداری از فرصت های ایجاد شده توسط تضادهای جهانی است.

هفته گذشته، در جریان سفر وانگ یی، وزیر امور خارجه چین به دهلی نو، این کار در عمل چقدر ظریف است.

این اولین سفر وزیران بین دو کشور پس از درگیری های مرگبار در مرزهای هیمالیا در دو سال پیش بود که روابط را متشنج نگه داشت.

مقامات هندی تاکید کردند که دیدار با آقای وانگ با هدف تسریع در خروج ده‌ها هزار نیرو انجام شده است، روندی کند که علی‌رغم 15 دور گفتگو بین دو ارتش انجام شده است.

اما بسیاری از تحلیلگران در زمان‌بندی این دیدار و پیام‌های پکن و مسکو در اطراف آن، تلاشی برای بهره‌برداری از واگرایی بین دهلی نو و واشنگتن – و حتی نشان دادن هند در یک بلوک با روسیه و چین را دیدند.

چنین تلاش های بیشتری محتمل است. وزیر خارجه روسیه، سرگئی وی. لاوروف، که هند و چین را در فهرست کشورهایی قرار داده است که “هرگز دهکده جهانی تحت فرماندهی کلانتر آمریکایی را نمی پذیرند”، انتظار می رود اواخر این هفته وارد دهلی نو شود.

انتخاب‌های دشوار هند ناشی از آسیب‌پذیری‌های خود است – به‌ویژه اقتصادی که از پتانسیل‌های خود استفاده نمی‌کند. و میراث چند دهه وابستگی به مسکو و بی اعتمادی به واشنگتن.

هند در باز کردن اقتصاد خود از چین بسیار عقب بود و از مزایای اولیه جهانی شدن که پکن را به یک غول تبدیل کرد غافل شد. تولید ناخالص داخلی کمتر هند – حدود 3 تریلیون دلار، یک ششم تولید ناخالص چین – و نیازهای 1.4 میلیارد نفری جمعیت، هزینه های نظامی این کشور را محدود کرده است.

آرویند پاناگاریا، استاد اقتصاد در دانشگاه کلمبیا که قبلاً به آقای مودی مشاوره می‌داد، گفت: «در نهایت، امنیت واقعی در رشد اقتصادی نهفته است و می‌دانید، رسیدن سریع به چیزی نزدیک به 10 تریلیون دلار». اساساً کاری که چین انجام داد. چه کسی چین را تا سال 1990 جدی می گرفت؟

برای بخش بزرگی از تاریخ مستقل هند، رهبران آن نه تنها برای تامین تسلیحات، بلکه برای حمایت سیاسی در سازمان ملل به مسکو چشم دوخته اند. زمانی که واشنگتن بارها دهلی نو را ناراحت کرد، مسکو یک متحد ثابت باقی ماند، از جمله کمک به پاکستان – دشمن هند – و اعمال تحریم ها علیه هند به دلیل تولید سلاح های هسته ای.

حتی در حالی که روابط با واشنگتن به حدی رسیده است که ایالات متحده اکنون بزرگترین شریک تجاری هند است، هنوز لرزش هایی برای دهلی نو وجود دارد. آخرین مورد مربوط به خروج ایالات متحده از افغانستان است. هند از نزدیک منافع خود را در آنجا با حضور آمریکا همسو کرده بود، تنها برای اینکه ببیند ایالات متحده افغانستان را به طالبان واگذار کرده بود، که دهلی نو مدت‌هاست که آنها را نماینده ارتش پاکستان می‌دانست که دست در دست پکن است.

در تلاش برای «استقلال استراتژیک»، هند در ایجاد فاصله از مسکو کند بوده است. در حالی که هند خرید تسلیحات خود از ایالات متحده را از اندک به حدود 20 میلیارد دلار در دهه گذشته افزایش داده است، هنوز هم برای حدود 60 درصد از تجهیزات نظامی خود به روسیه وابسته است.

کنت جاستر، سفیر سابق ایالات متحده در دهلی نو، گفت: “من فکر می کنم مردم در دولت ایالات متحده پیچیدگی های موقعیت هند را درک کرده و قدردانی می کنند.” اما جنایاتی که پوتین مرتکب شد، چالشی را برای هند و دیگر کشورها از نظر فاصله گرفتن بیشتر از کاری که او انجام می دهد، ایجاد خواهد کرد.

اعتماد دولت هند به اینکه واگرایی از فشار غرب بر روسیه در نهایت به روابطش آسیب نمی رساند ریشه در این واقعیت دارد که هند یک کنترل بالقوه مهم برای سیاست خارجی توسعه طلبانه چین است.

دهلی نو علیرغم مخالفت شدید روسیه و چین که هر دو آن را به ناتو در شرق با هدف محاصره چین تشبیه کرده اند، به ائتلاف Quad پیوست. اما هند به‌رغم تهدیدهای آمریکا مبنی بر تحریم‌های آمریکا، به اقدام متعادل خود و خرید تسلیحات از روسیه از جمله سیستم دفاع موشکی ادامه داده است.

حدود دو هفته پس از تهاجم روسیه به اوکراین، رهبران چهارگانه نشستی برگزار کردند که علیرغم اینکه هند در جنگ روسیه همسو نبود، به عنوان نمایشی از وحدت تلقی شد.

تارا کارتا، که نزدیک به دو دهه در شورای امنیت ملی هند خدمت کرده است، گفت: «تا جایی که به پنتاگون مربوط می شود، ما در منطقه اقیانوس هند یک سنجاق روی نقشه هستیم. ما آنچنان در اروپا نیستیم، جایی که هیچ نقشی در دفاع سخت نداریم.»

به گفته برخی تحلیلگران، کارزار وحشیانه روسیه در اوکراین و احتمال خروج مسکو به احتمال زیاد پس از جنگ و تحریم ها کاهش یافته است، ممکن است دور شدن هند از مسکو را تسریع کند و گسترش روابط دفاعی با ایالات متحده را تسهیل کند.

اما دکتر کارتا گفت که این روند کندتر خواهد بود که نیازمند بوروکراسی های هر دو طرف برای غلبه بر تردید ریشه ای است. «بی اعتمادی عمیق به ایالات متحده» در بوروکراسی هند به دلیل میراثی که واشنگتن را حامی و غیرقابل اعتماد می‌دانست، وجود دارد.

دکتر کارتا گفت: “بوروکراسی ایالات متحده قبل از امضای هر چیزی اما و اگرهای زیادی دارد، در حالی که شما روسیه را دارید که می آید و می گوید، “باشه، بیایید این تولید مشترک را انجام دهیم” و این کار تمام شد.” تا زمانی که ایالات متحده نتواند از بوروکراسی و طرز تفکر خود عبور کند، ما همچنان به روسیه وابسته خواهیم بود.