کمپین خواستار این است که آپارتاید جنسیتی طبق قوانین بین المللی جرم باشد | زنان

گروهی برجسته از زنان افغان و ایرانی از کمپینی حمایت می کنند که خواستار به رسمیت شناختن آپارتاید جنسیتی به عنوان یک جنایت بر اساس قوانین بین المللی هستند.

این کمپین که در روز جهانی زن راه اندازی شد، منعکس کننده این باور است که قوانین فعلی تبعیض علیه زنان ماهیت سیستماتیک سیاست های تحمیل شده در افغانستان و ایران برای تنزل جایگاه زنان در جامعه را نشان نمی دهد.

امضاکنندگان این نامه سرگشاده عبارتند از شیرین عبادی، برنده ایرانی جایزه صلح نوبل. فوزیه کوفی، معاون اول زن پارلمان افغانستان؛ بنفشا یعقوبی، کمیسر کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان؛ و همچنین بسیاری از فعالانی که هنوز برای حقوق خود در افغانستان و ایران مبارزه می کنند.

در حالی که در حقوق بین‌الملل جرم آپارتاید وجود دارد، فقط در مورد گروه‌های نژادی اعمال می‌شود نه جنسیت.

کلمه آپارتاید از کلمه آفریکانسی به معنای جدا گرفته شده است و اولین بار برای توصیف رفتار با سیاهپوستان در آفریقای جنوبی تحت حاکمیت اقلیت سفیدپوست از سال 1948 تا اوایل دهه 1990 استفاده شد.

نویسندگان نامه سرگشاده، از جمله حقوقدانان بین المللی، استدلال می کنند که تعریف قانونی آپارتاید به عنوان جنایت علیه بشریت، که توسط سازمان ملل متحد در سال 1973 پذیرفته شد و توسط اساسنامه 1998 رم حمایت شد، با مورد افغانستان و ایران مطابقت ندارد، حتی اگر اصطلاح توصیفی انجام می دهد.

گیسو نیا، یکی از وکلای حقوق بشر که از این کمپین حمایت می‌کند، گفت: «درک این موضوع مهم است که آپارتاید جنسیتی در حال حاضر تنها به عنوان یک اصطلاح توصیفی قدرت دارد. طبق قوانین بین‌المللی، جرم آپارتاید فقط در مورد سلسله مراتب نژادی اعمال می‌شود، نه سلسله مراتب بر اساس جنسیت. این کمپین به دنبال گسترش مجموعه ابزارهای اخلاقی، سیاسی و قانونی در دسترس برای بسیج اقدام بین المللی علیه و در نهایت پایان دادن به سیستم های آپارتاید جنسیتی است.

این نامه استدلال می‌کند که تحت حکومت طالبان، زنان در افغانستان از تحصیل، اشتغال در سازمان‌های غیردولتی و دولتی، و سفر در مسافت‌های طولانی بدون سرپرست مرد منع شده‌اند، این در حالی است که باید از قوانین پوشش شدید پیروی کنند.

در جمهوری اسلامی ایران زنان از بسیاری از رشته‌های تحصیلی، مسابقات ورزشی، مسافرت بدون سرپرست مرد منع شده‌اند، بر اساس قانون نصف مرد ارزش دارند و مجبور به رعایت حجاب اجباری هستند. این ممنوعیت ها و نظام های حقوقی گسترده تری که به آن تعلق دارند، به دنبال ایجاد و حفظ انقیاد زنان در برابر مردان و دولت هستند. نقض این قوانین می تواند منجر به خشونت، زندان و مرگ شود.»

نویسندگان نامه می گویند که آنها علیه هنجارهای جوامع مسلمان تبعیض آمیز نیستند، یا به دنبال تحمیل ارزش های فرهنگی غربی نیستند، بلکه در عوض به تلاش های سیستماتیک برای تحت سلطه در آوردن زنانی می پردازند که در هیچ جامعه ای، صرف نظر از مذهب، جایگاهی ندارند.

اساسنامه رم در بند 2 (h) ماده 7 آپارتاید را اینگونه تعریف می کند: «اعمال غیرانسانی … که در چارچوب یک رژیم نهادینه شده ستم و سلطه سیستماتیک توسط یک گروه نژادی بر هر گروه یا گروه نژادی دیگر انجام می شود و به قصد انجام می شود. حفظ آن رژیم».

به طور فزاینده ای، سیاستمداران و روحانیون برجسته مسلمان در کشورهای خلیج فارس و کشورهای مسلمان پرجمعیت مانند اندونزی مایل به انتقاد از امتناع طالبان از اجازه تحصیل دختران بالاتر از سن دبیرستان هستند و می گویند هیچ چیزی در قرآن یا آموزه های دینی مسلمانان وجود ندارد که اجازه دهد. زنان در این راه عقب نشینی شوند.