سال جنگ در اوکراین رابطه “بدون محدودیت” چین با روسیه را آزمایش می کند | چین

تعداد کمی از تحلیلگران انتظار داشتند که طرح صلح چین برای اوکراین، که مقامات در تمام هفته آن را دنبال کردند، اقدامات مشخصی برای حل بحران داشته باشد. شبهات آنها درست بود. مقاله موضعی که توسط وزارت خارجه چین در اولین سالگرد تهاجم روسیه منتشر شد، خواستار احترام به “حاکمیت همه کشورها” بود، بدون اینکه جزئیات این موضوع برای اوکراین چه معنایی دارد. در هر یک از 12 نقطه، این طرح بدون ارائه راه حل، نکات صحبت چینی ها در مورد درگیری را تکرار کرد.

طرح صلح چین نقطه اوج انبوهی از نشست های دیپلماتیک است که در کنفرانس امنیتی مونیخ در 17 فوریه آغاز شد. در آنجا وانگ یی، دیپلمات ارشد چین، با رد ادعاهای مطرح شده توسط آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا مبنی بر اینکه چین در آستانه ارسال تسلیحات به روسیه است، یک جبهه مثبت به مقامات غربی ارائه کرد. جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، گفت که چنین اقدامی “خط قرمز” برای اتحادیه خواهد بود. وانگ اصرار داشت که چین خواهان صلح است.

وانگ در 22 فوریه وارد مسکو شد تا با ولادیمیر پوتین و دیگر مقامات ارشد از جمله سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه دیدار کند. وانگ بر دوستی نزدیک بین روسیه و چین تاکید کرد و گفت که انتظار دارد این روابط به یک “اجماع جدید” برسد. با این حال، او از استفاده از اصطلاح “بدون محدودیت” برای توصیف روابط آنها خودداری کرد، عبارتی که در بیانیه مشترک چین و روسیه چند هفته قبل از شروع جنگ منتشر شد. نشانه‌هایی وجود دارد که پکن به طور فزاینده‌ای مشتاق است که مناقشه به سرعت از طریق یک راه‌حل سیاسی حل شود – و صبرش برای جنگ روسیه کم شده است.

بوبو لو، کارشناس ارشد مرکز تحلیل سیاست اروپا، یک اندیشکده مستقر در واشنگتن دی سی، می گوید: «روسیه خیلی بیشتر از چین به روسیه نیاز دارد.

نشست‌های مسکو نقطه اوج سالی بود که در آن پکن سعی کرد اولویت‌های متضاد حفظ روابط خود با روسیه و حفاظت از اقتصاد خود را که وابسته به نظم جهانی تحت سلطه ایالات متحده است، حل و فصل کند. لو گفت که روسیه هنوز این ظرفیت را دارد که «بازیگر بسیار مخل» برای منافع چین، به ویژه در آسیای مرکزی باشد. از این رو پکن سعی کرده است که بی طرفی فزاینده ای غیرقابل دفاع را حفظ کند و در عین حال همچنان اظهاراتی مبنی بر حمایت از روسیه دارد. روز پنجشنبه، چین در رای گیری مجمع عمومی سازمان ملل که خواستار خروج مسکو از اوکراین شد، رای ممتنع داد.

بسیاری از تحلیلگران بر این باورند که تهاجم روسیه، چین را غافلگیر کرد. سفارت چین در اوکراین تنها یک روز پس از تهاجم، تلاش های عمومی برای ثبت نام و تخلیه حدود 6000 شهروند چینی انجام داد. حاکمیت سرزمینی یک اصل اصلی سیاست خارجی چین است که تایید یک تهاجم فرامرزی را دشوار می کند.

لفاظی چینی به زودی با این ایده سازگار شد که درگیری کار روسیه نیست. تیان ونلین، استاد مطالعات بین‌الملل در دانشگاه رنمین، یک مدرسه عالی در پکن، در 16 مه نوشت: «در ظاهر، درگیری روسیه و اوکراین که در فوریه 2022 آغاز شد، به نظر می‌رسید که با حمله روسیه آغاز شده باشد. اما این در واقع نتیجه ترویج گسترش ناتو به شرق توسط ایالات متحده و فشردگی فضای استراتژیک روسیه بود. رسانه های دولتی غرب را به “ذهنیت جنگ سرد” متهم کرده اند.

اما در پشت این لفاظی‌های شدید، جنگ چین را در موقعیت استراتژیک دشواری قرار داده است. لو با اشاره به اروپا و ایالات متحده گفت: «غرب هرگز بیشتر از این یکپارچه نبوده است. «ایالات متحده موج رهبری خود را پس گرفته است. اگر در پکن نشسته اید، همه اینها چیزهای بدی هستند.»

به نظر می‌رسد شی جین‌پینگ در مواجهه با سه‌گانه داخلی وخیم کاهش رشد اقتصادی، کاهش و پیری جمعیت و گسترش کووید، شاخه‌های زیتون را به کشورهای اروپایی گسترش داده است. روابط چین و ایالات متحده بدترین رابطه ای است که در تاریخ اخیر داشته است، به ویژه پس از حماسه بالن های جاسوسی. اما تجارت با اروپا همچنان مهم است. در ماه‌های اخیر، اولاف شولز، صدراعظم آلمان، مانند رئیس شورای اروپا، چارلز میشل، برای دیدار با شی به پکن سفر کرد. امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه و جورجیا ملونی، نخست وزیر ایتالیا نیز در حال برنامه ریزی برای دیدار هستند.

اگر دیده شود پکن از روسیه حمایت می کند، هر گونه تلاش برای راحت شدن به اروپا از بین خواهد رفت. تعداد کمی از تحلیلگران انتظار دارند که چین تسلیحات بفرستد، اگرچه طبق گزارش وال استریت ژورنال، دولت بایدن در حال بررسی انتشار اطلاعاتی است که برای حمایت از این ادعا دارد. روز جمعه، اشپیگل گزارش داد روسیه در حال مذاکره با یک سازنده چینی برای خرید 100 پهپاد است که می تواند کلاهک های 35 تا 50 کیلوگرمی را حمل کند، بدون ذکر منابع. مقامات چینی در مورد این ادعا اظهار نظری نکرده اند.

در عوض، چین در تلاش است تا خود را به عنوان یک صلح‌ساز – تمرینی برای «محدودیت خسارت» معرفی کند. ریچارد مک گرگور، یکی از همکاران ارشد اندیشکده موسسه لووی در سیدنی گفت. وی افزود: «حتی اگر این طرح دارای جنبه‌هایی باشد، که من شک دارم، پوتین چیزی از چینی‌ها می‌خواهد تا حتی آن را سرگرم کند».

پوتین بدون شک آنچه را که برای دستیابی به دستاوردهای میدان نبرد به آن نیاز دارد – تسلیحات و مهمات – مطالبه خواهد کرد، اما چین در ارائه حمایت نظامی ریسک جدی می کند.

یون سان، مدیر برنامه چین در اندیشکده مرکز استیمسون، گفت: “چین قصد دارد خود را نه به عنوان مدافع روسیه، بلکه مدافع صلح معرفی کند.” اما هر نتیجه ای که منجر به شکست روسیه شود، با خطر تغییر رژیم در کرملین، برای شی بد خواهد بود. در دوران پوتین، روسیه تنها متحد قدرتمند چین است. سان گفت: «چین خواهان شریکی برای مقابله مشترک با ایالات متحده است.

بنابراین چین می خواهد رژیم پوتین را بدون تشدید روابط خود با شرکای تجاری قدرتمند، سرپا نگه دارد. چین در طول درگیری ها برای روسیه راه نجات اقتصادی بوده است. این کشور همچنان به خرید نفت روسیه، هرچند با قیمت های تخفیف دار ادامه داده است. این کشور به طور فزاینده ای از یوان به جای دلار آمریکا برای تامین مالی این خریدها استفاده می کند و به اقتصاد روسیه کمک می کند تا در برابر تحریم های غرب که مبتنی بر استفاده از دلار است، مقاوم تر شود. سهم یوان از بازار ارز روسیه بین ژانویه تا نوامبر سال گذشته از کمتر از 1 درصد به 48 درصد افزایش یافت.

یکی از درس های کلیدی چین درباره تحریم ها خواهد بود. چین در طرح صلح خود تکرار کرد که “با تحریم های یکجانبه غیرمجاز شورای امنیت سازمان ملل مخالف است”. اما این جنگ نشان داد که کشورهای غربی تا چه اندازه مایل به تحمل دردهای اقتصادی مانند افزایش قیمت انرژی برای مجازات متجاوز هستند. هر چه جنگ روسیه از نظر اقتصادی و نظامی طولانی تر و دردناک تر باشد، دلایل بیشتری برای پکن برای محتاط بودن در مورد هرگونه تهاجم احتمالی به تایوان وجود دارد.

اگر جو بایدن بتواند در مورد تهاجم روسیه به اوکراین هیجان زده شود، پس اگر پکن به تایوان حمله کند، چقدر بیشتر هیجان زده خواهد شد؟ لو گفت. تایوان فقط مربوط به تایوان نیست. اگر تایوان سقوط کند… آنگاه انواع سؤالات را در مورد کل سیستم اتحادها و روابط امنیتی ایالات متحده، نه فقط در اقیانوس هند و اقیانوس آرام، بلکه در سراسر جهان ایجاد می کند. بنابراین تایوان را نمی توان از دست داد.»