بازی قدرت فیفا را فراموش کنید – جام جهانی قطر فوتبال بین المللی را در بهترین حالت خود به نمایش گذاشته است | جام جهانی 2022

«دبلیوآنها به قدرت بازی ما متقاعد شده اند.” عبارت کوتاهی از جیانی اینفانتینو، رئیس فیفا، از کنفرانس مطبوعاتی پایانی خود در جام جهانی زمستان امسال. در مقایسه با سخنرانی افتتاحیه او در حدود چهار هفته قبل، یک سخنرانی با چشمان وحشی که به شیوه ای غیرعادی برای مدیران ورزشی در فضای مجازی منتشر شد، به اندازه کافی بی ضرر به نظر می رسد. اما هرچه بیشتر به کلمات خیره شوید، جمله آشکارتر می شود.

قدرت فوتبال در طول مدت قطر 2022 موضوع بحث و مناقشه بوده است. محبوب ترین ورزش تماشاگران جهان نماد چه چیزی است، چه چیزی می تواند به دست آورد و چه چیزی را می تواند پنهان کند موضوع بحث های شدیدی بوده است. فردا مسابقات با فینال بلوچیپ بین فرانسه و آرژانتین به اوج خود می رسد. همانطور که جهان در حال آماده شدن است، شاید اکنون زمان نتیجه گیری در مورد تأثیر چنین قدرتی است.

اولین نتیجه این است که فوتبال به اندازه کافی برای متقاعد کردن یک کشور کوچک و فوق العاده ثروتمند خلیج فارس به خرج کردن یک چهارم تریلیون دلار بود. هزینه تخمینی قطر برای برگزاری جام جهانی 220 میلیارد دلار است که این کشور را متحول کرده است. هفت استادیوم، یک شبکه مترو، حتی یک شهر جدید به شکل وهم آلود و ترسناک Lusail، مکانی برای فینال ساخته است. همه چیزهایی که قطر می‌خواست به جهان نشان دهد، چه به کسانی که برای مسابقات رفته‌اند و چه – مهمتر از آن – میلیاردها نفری که از تلویزیون تماشا می‌کنند، کاملاً جدید بوده است.

هزینه ساخت این قطر جدید را نمی توان صرفاً با پول محاسبه کرد. در سال‌ها، ماه‌ها، هفته‌ها و روزهای منتهی به جام جهانی، توجه مداوم به یک بهای پنهان جلب شد: مرگ، جراحت و استثمار هزاران کارگر مهاجر که به خلیج فارس کشیده شدند.

همچنین آگاهی در مورد عدم وجود حقوقی که برای LGBTQ+ افراد LGBTQ در کشور قائل شد، افزایش یافت، اگرچه توجه کمتری به قوانین ظالمانه آن بر زنان شد.

نتیجه‌گیری دوم در مورد قدرت فوتبال این است که فضایی را برای روزنامه‌نگاران و سازمان‌های غیردولتی ایجاد کرد تا موضوعاتی را که در غیر این صورت دور از چشم باقی می‌ماند، برجسته کنند.

در نهایت، با شروع جام جهانی، چنین تمرکزی از بین رفت. برای فیفا، زمان آن فرا رسیده بود. اینفانتینو قبل از مسابقات به کشورهایی که به دنبال تضمینی برای میراث حقوق بشر هستند گفت: «اجازه دهید فوتبال در صحنه باشد». در آستانه بازی افتتاحیه و پس از اینکه اعلام کرد قطری، همجنسگرا و کارگر مهاجر را در یک نفس احساس می کند، مسؤولیت فوتبال در قبال رنج های ناشی از جام جهانی را در آینده ای نامشخص مطرح کرد.

به گفته اینفانتینو، زمانی در دوحه یک «مرکز تعالی نیروی کار» ایجاد خواهد شد. اما هیچ مرکزی برای کارگران مهاجر وجود نخواهد داشت که به دنبال محافظت از حقوق خود باشند و هیچ درمان مالی برای کسانی که از دست داده اند وجود نخواهد داشت. در عوض، یک صندوق میراثی برای آموزش کودکان در سراسر جهان اختصاص داده می شود. در همین حال، و هرگز به طور علنی، به تعدادی از طرف‌های اروپایی گفته شد که از بستن بازوبندهایی که نشان‌دهنده همبستگی با LGBTQ+ در منطقه است، دست بکشند.

به حقوق بشر اهمیت ندهید، اینجا فوتبال آمد و به شکل بی سابقه ای رسید. پیش از این هرگز جام جهانی در چنین منطقه جغرافیایی فشرده ای برگزار نشده بود. فاصله بین شمالی ترین ورزشگاه آل بیت و جنوبی ترین ورزشگاه الجنوب حدود 40 مایل بود. پیش از این هرگز چهار بازی در یک روز جام جهانی انجام نشده بود، همانطور که در مرحله گروهی بودند. برای کسانی که در قطر هستند، و همچنین کسانی که در خانه تماشا می‌کنند، می‌توانستند از فوتبال لذت ببرند – به‌ویژه زمانی که بیشتر مسابقات دور از فروش بودند.

پس از نمایش ضعیف میزبان در شب افتتاحیه، قطر با شکست 2-0 مقابل اکوادور در مقابل تماشاگران دوگانه در آل بیت، مسابقات به سرعت آتش گرفت. در روز دوم، انگلیس 6 گل مقابل ایران به ثمر رساند و لبخند را به چهره بازیکنان – به ویژه بوکایو ساکا – که آخرین بار پس از فینال قهرمانی اروپا سال گذشته شکسته دیده بودند، بازگرداند. روز سوم اولین شوک را به همراه داشت – عربستان سعودی با یک گل عقب افتاد و آرژانتین لیونل مسی را شکست داد. لحظه ای دورانی برای فوتبال در خلیج فارس، با نمادهای عجیب و غریب مشخص شد: امیر قطر پرچم رقیب سرسخت کشورش را بر شانه های خود می پوشاند. هواداران سعودی مانند اولتراهای اروپایی در خیابان های دوحه راهپیمایی می کنند. چهره مسی در هر استراحت تبلیغاتی قطر، عربستان را به عنوان یک مقصد گردشگری تقویت می کند.

عجیب‌تر و ناراحتی‌های بیشتری در پی داشت. ژاپن ابتدا آلمان را شکست داد و سپس اسپانیا را با احضار بازی های جنون آمیز کوتاه و غیرقابل مقاومت که حریفان خود را تحت تأثیر قرار داد. ریچارلیسون برزیلی مقابل صربستان یک ضربه قیچی به ثمر رساند که به جهانیان اشاره کرد بازی زیبا بازگشت، در حالی که کیلیان امباپه از فرانسه مدعی عنوان “بهترین بازیکن جهان” با یک رگه پایانی ویرانگر بود. استرالیا با ضدحمله‌های زیرکانه دانمارک را شکست داد، کره جنوبی نیز با اروگوئه با یک جدایی کامل مقابل پرتغال، همین کار را کرد و ناگهان برای اولین بار، نماینده هر قاره‌ای به مرحله حذفی رسید. آمریکا، استرالیا، ژاپن، کره جنوبی، سنگال و مراکش به فالانکس معمول تیم های اروپایی و آمریکای جنوبی پیوستند.

با شروع مراحل حذفی، چیزی شبیه به سرویس معمولی از سر گرفته شد. بسیاری از شروع‌ها و برخی به شکلی دراماتیک مورد توجه قرار گرفتند، از جمله شکست 4-1 کره توسط برزیل و شکست جامع 3-0 سنگال از انگلیس. اما مراکش باقی ماند و در مرحله یک شانزدهم نهایی در ضربات پنالتی اسپانیا را پشت سر گذاشت، سپس پرتغال را شکست داد و به اولین تیم آفریقایی تبدیل شد که به نیمه نهایی رسید – دستاوردی که دنیای فوتبال را بسیار کمی بر محور خود کج کرد.

هواداران نسبتا کمی به این جام جهانی سفر کردند و آمار رسمی تماشاگران احساس می‌کردند متورم یا غیرقابل اعتماد بودند، که خود یک حس رایج است. اما این غیرقابل بحث بود که مراکش در کنار آرژانتین و عربستان سعودی از جمله کشورهایی بودند که در این زمینه حضور داشتند داشته است به تعداد مناسب سفر کرد حضور ارتشی از هواداران با لباس‌های قرمز و سبز و شیر، دوحه را روشن کرد و به جام جهانی کمک کرد تا شخصیتی متمایز ببخشد که همه برندها، نمایش‌های نور و هیپ مردان قطر نتوانستند از آن استفاده کنند.

در زمین، مراکش سختگیر، بی امان بود و با لحظات جادویی حکیم زیچ، اشرف حکیمی و دروازه بان یاسین بونو بونو بالا رفت. خارج از زمین آنها متواضع و مصمم بودند، به حریفان احترام می گذاشتند، اما نمی ترسیدند که شادی موفقیت آنها را در آغوش بگیرند یا در مورد سوفیان بوفال مهاجم، با مادرشان روی زمین مسابقه برقصند. شیرهای اطلس و هوادارانشان چه نماینده آفریقا باشند، چه جهان عرب یا قدرت دیاسپورا، داستانی را تعریف کردند که در سراسر جهان قابل نقل بود.

در نهایت، مراکش توسط فرانسه تمام شد، که حتی با شکست دادن یک انگلیس تاثیرگذار در مرحله یک چهارم نهایی، به نظر می رسید فقط زمانی که باید بازی می کرد (اما دقیقا می دانست چه زمانی باید باشد). در سوی دیگر قرعه کشی، آرژانتین پس از ناکامی ابتدایی خود بهبود یافته بود تا در تمام مدت قوی تر شود و مسی سال ها را به عقب برگرداند. عملکرد غالب او در نیمه نهایی مقابل کرواسی، و به ویژه شکنجه یوشکو گواردیول، مدافع ستاره، باعث شد که مقایسه با نماد ملی دیگو مارادونا دیگر احساس نامناسبی نداشته باشد. در نهایت، به نظر می‌رسید که ستاره عصر فردگرایانه برای کشورش به ارمغان بیاورد، اما آخرین مانع این بود که امباپه، ستاره دیگری بود که شهرتش بر روی انفجارهای انفرادی ساخته شده است.

فینال باید پایانی مناسب برای تورنمنتی باشد که فوتبال بین المللی را به بهترین شکل خود به نمایش گذاشته است. تنها با پشت سر گذاشتن نکات برجسته، مشکلات این جام جهانی – و موارد دیگر، از اقدامات انجام شده علیه هواداران معترض ایرانی گرفته تا ممنوعیت مؤثر پرچم رنگین کمان – در پس زمینه محو می شود.

این قدرتی است که اینفانتینو می‌گوید «متقاعد» است. او استدلال می‌کند که لذت بازی نوشدارویی برای بیماری‌هایی است که جامعه را مبتلا می‌کند یا حداقل، صفحه‌ای است برای جلوگیری از آنها. او روز جمعه گفت: “من معتقدم آن هوادارانی که به استادیوم می آیند و میلیاردها هوادار در حال تماشای تلویزیون هستند… آنها می خواهند 90 دقیقه را بدون فکر کردن به چیز دیگری صرف کنند، مشکلات خود را فراموش کنند و از فوتبال لذت ببرند.”

اینفانتینو کارایی این قدرت را در قطر آزمایش کرده و قصد دارد از آن برای گسترش نفوذ فیفا استفاده کند. قرار است تا چهار سال دیگر جام جهانی مردان به 48 کشور افزایش یابد و فیفا برای جام جهانی باشگاه‌های مردان با 32 تیم از سال 2025 برنامه‌هایی دارد. همه این گسترش باید با پول امکان‌پذیر شود و آوردن جام جهانی به خلیج فارس 7.5 میلیارد دلار از آن را تولید کرد. اینفانتینو می‌تواند از سعودی‌ها که می‌خواهند در سال 2030 میزبانی مسابقات را برگزار کنند، بیشتر بگیرد یا شاید به برنامه‌های قبلی برای استقبال از چین در آغوش خانواده فوتبال بازگردد.

با این حال، علیرغم محکومیتش، شاید اینفانتینو اشتباه می کند. شاید قدرت فوتبال نه به عنوان افیون توده ها، بلکه به عنوان چیزی باشد که فراتر از دسیسه های قدرت می درخشد. شاید این ماه گذشته بار دیگر به ما یادآوری کرده باشد که آنچه در مورد بازی زیبا اهمیت دارد، چیزی که بسیاری را به سمت آن می کشاند، لذتی است که از بازی و تلاش جمعی حاصل می شود.

چیزی که هنوز هم برای همه قابل دسترس است.