تغییر موضع اتحادیه اروپا در مورد ضرر و زیان، وضعیت چین را در Cop27 | پلیس 27

اواخر پنجشنبه شب در تفرجگاه شرم الشیخ مصر، مذاکرات اقلیمی سازمان ملل متحد Cop27 به نظر می رسید در یک معضل جبران ناپذیر گیر کرده است. به گفته آنتونیو گوترش، دبیر کل سازمان ملل متحد، کشورهای ثروتمند و فقیر به بن بست رسیده اند، یعنی «شکست بین شمال و جنوب».

تا صبح روز جمعه، گفتگوها متوقف شده بود و میدان نبرد به طرز چشمگیری دوباره ترسیم شده بود، به گونه ای که در 30 سال از این مذاکرات سالانه چنین نبوده است. این سوال مطرح است که آیا برخی از اقتصادهای پیشرو جهان – کشورهایی مانند چین، عربستان سعودی و سایر کشورهای نفتی خلیج فارس، روسیه و کشورهایی با درآمد سرانه بالا مانند کره جنوبی و سنگاپور – باید برای اولین بار کمک کنند. فقیرترین و آسیب پذیرترین افراد با تأثیرات فاجعه آب و هوایی.

ایمون رایان، وزیر محیط زیست ایرلند گفت: “کنوانسیون چارچوب سازمان ملل متحد در مورد تغییرات آب و هوا از دیدگاه سال 1992 نوشته شده است.” مقیاس بحران آب و هوا در اینجا و اکنون چیزی است که در آن زمان انتظارش را نداشتیم.

او گفت کشورهایی که مسئول سطوح بالای انتشار گازهای گلخانه‌ای هستند و دارای توانایی و منابع برای ارائه کمک‌های مالی به کشورهای فقیرتر هستند، باید بخشی از “پایه اهداکننده” برای هر صندوق جدید باشند. او به آبان نیوز گفت: «اقتصادهای بزرگ نوظهور باید منابع قابل توجهی را شامل شوند. «عربستان سعودی پنجشنبه شب گفت که همه مسئولیت آن باید بر عهده کشورهای توسعه یافته باشد. اما آنها منابع ناچیزی ندارند. آیا آنها توانایی تأمین بودجه را دارند؟»

سی سال پیش، کنوانسیون UNFCCC – کنوانسیون مادر توافقنامه پاریس 2015، و معاهده ای که بر اساس آن کنفرانس سالانه طرفین برگزار می شود – تمایز شدیدی بین کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه ایجاد کرد. کشورهای ثروتمند – که تا آن زمان تولید کننده بخش عمده ای از گازهای گلخانه ای هستند – تحت تعهد خود به “مسئولیت های مشترک اما متمایز”، کاهش های لازم برای انتشار دی اکسید کربن را به عهده خواهند گرفت. آنها همچنین باید به کشورهای فقیر کمک کنند تا با CO کمتر توسعه پیدا کنند₂ روش، و سازگاری با اثرات آب و هوای شدید.

امروزه چین دومین اقتصاد بزرگ جهان است و مسئول انتشار تجمعی بیشتر از هر کشور دیگری به جز ایالات متحده است. کشورهایی که در سال 1992 به عنوان کشورهای در حال توسعه طبقه بندی شدند – از جمله عربستان سعودی، روسیه، برزیل، اندونزی و هند – اکنون در 10 کشور اول انتشارات تاریخی تجمعی قرار دارند که بسیاری از کشورهای توسعه یافته را تحت الشعاع قرار داده اند و اقتصاد آنها نیز به سرعت در حال رشد است.

فرانس تیمرمنز، نایب رئیس کمیسیون اروپا، گفت:[We have to] وضعیت اقتصادی کشورها را در سال 2022 در نظر بگیرید نه 1992.

تغییر چشمگیر در Cop27 با مسئله ضرر و زیان آغاز شد. این به ویرانی‌هایی اشاره دارد که بر روی زیرساخت‌های فیزیکی و اجتماعی کشورهای آسیب‌پذیر در اثر آب و هوای شدید ایجاد شده است، و این سؤال که چگونه می‌توان برای نجات و بازیابی آنها از فاجعه‌های مرتبط با آب و هوا تأمین مالی کرد. به عنوان مثال می توان به سیل های اخیر در پاکستان اشاره کرد که باعث شد 20 میلیون نفر به کمک های بشردوستانه نیاز داشته باشند و خشکسالی مداوم در آفریقا که 150 میلیون نفر را با گرسنگی شدید تهدید می کند.

کشورهای توسعه یافته اعلام کردند که مایلند در مورد ضرر و زیان صحبت کنند، اما کمک مالی کمی در پیش است. گروهی از کشورهای در حال توسعه، گروه 77 بعلاوه چین، پیشنهادی را برای یک صندوق کاملاً جدید برای ضرر و زیان ارائه کردند که به گفته آنها باید در این کنفرانس تسویه شود. اما جهان ثروتمند با این ادعا که از موسسات مالی موجود می توان به جای آن استفاده کرد، ابهام کرد.

مذاکره کنندگان خشمگین کشورهای در حال توسعه ناامیدی خود را ابراز کردند. مولوین جوزف، وزیر آنتیگوا و باربودا و رئیس اتحادیه کشورهای جزیره کوچک، می‌گوید: «برخی کشورهای توسعه‌یافته به شدت در تلاش هستند تا پیشرفت را متوقف کنند و حتی بدتر از آن، تلاش می‌کنند کشورهای جزیره‌ای کوچک در حال توسعه را تضعیف کنند. بنابراین، آنها نه تنها بدترین تأثیرات بحران آب و هوا را ایجاد می کنند، بلکه در این روند چندجانبه با ما بازی می کنند.

«باید مکانیزمی وجود داشته باشد [for funding loss and damage]. چه آن را صندوق یا تسهیلات بنامید. عدم انجام این کار باعث ایجاد احساس خیانت می شود.»

این یک صندوق جدید بود یا هیچ.

اوایل صبح جمعه، اتحادیه اروپا یک چرخش شدید انجام داد. این بلوک به طور ناگهانی اعتراض خود را نسبت به یک صندوق جدید کنار گذاشت و امتیازی را که آنها خواسته بودند به کشورهای در حال توسعه داد. ما در مورد یک صندوق تمایلی نداشتیم، این ایده ما نبود. من از تجربه می دانم که برای ایجاد یک صندوق زمان می برد. اما از آنجایی که آنها [developing countries] خیلی به آن وابسته بودیم، ما موافقت کرده ایم. این پیشنهاد نهایی ماست.»

حرکت اتحادیه اروپا همه اقتصادهای نوظهور اصلی، به ویژه چین را تغییر داد. به عنوان بخشی از بلوک G77 به علاوه چین، رسما از تقاضا برای یک صندوق جدید حمایت کرد. اما صندوق جدیدی که شامل کمک‌کنندگان مالی کشورهایی بود که طبق UNFCCC 1992 در حال توسعه بودند، چیزی نبود که چین – یا کشورهای دیگر مانند عربستان سعودی، قطر، امارات و روسیه می‌خواستند.

رایان گفت: «مشکل رویکرد 1992 این است که جهان را به گونه‌ای تقسیم می‌کند که دیگر واقعیت ندارد. اگر به انتشارات تاریخی پس از انقلاب صنعتی نگاه کنید، اقتصادهای در حال ظهور زیادی وجود دارند. [with a high proportion]. چین و هند بر این اساس مسئولیت های مهمی خواهند داشت.»

این اولین باری نیست که در این گفتگوها اتحادیه اروپا به دنبال ایجاد هدف مشترک با فقیرترین کشورهای در حال توسعه است و اشاره می کند که منافع آن با منافع بزرگترین اقتصادهای نوظهور یکسان نیست. در پلیس دوربان در سال 2011، کمیسر آب و هوای اتحادیه اروپا، کانی هدگارد، ائتلافی از تقریباً همه کشورهای در حال توسعه را گرد هم آورد تا برای طرحی به سوی یک معاهده جدید، که به توافقنامه پاریس در سال 2015 تبدیل شد، ائتلافی را گرد هم آورد. تنها دو کشور با او مخالفت کردند – چین. و هند – که در یک جلسه نهایی مذاکرات ماراتن 48 ساعته قبل از اینکه در نهایت به توافق رسیدند، به شدت مبارزه کردند. چهار سال بعد، قرارداد پاریس امضا شد.

تحقیقات اخیر که توسط Carbon Brief انجام شده است، چین، روسیه و برزیل را مسئول بزرگترین CO2 تجمعی نشان می دهد.₂ انتشار گازهای گلخانه ای تا به امروز، پس از ایالات متحده. چین همچنین دومین اقتصاد بزرگ جهان است و کشورهایی مانند روسیه، عربستان سعودی و سایر کشورهای حوزه خلیج فارس از زمان آغاز جنگ اوکراین در منابع سوخت فسیلی 3.9 تریلیون دلاری (3.3 تریلیون پوند) سهیم بوده اند.

چین از اظهار نظر خودداری کرد. هفته گذشته، رئیس هیئت چینی، شی ژنهوا، ظاهراً گفت که چین مایل به ارائه بودجه و سایر کمک‌ها است، اما از پذیرش ایده پرداخت به یک صندوق مشترک کوتاهی کرد.

چین تعهدی ندارد [to contribute funds] اما ما حاضریم مشارکت خود را انجام دهیم… چین قبلاً این کار را انجام داده است، [providing] کمک به سایر کشورهای در حال توسعه نگرش ما [to loss and damage] زی گفت: بسیار حامی و قابل درک است. ما قویاً از نگرانی‌های کشورهای در حال توسعه، به‌ویژه آسیب‌پذیرترین کشورها، برای رسیدگی به خسارات و خسارت‌ها حمایت می‌کنیم، زیرا چین نیز کشوری در حال توسعه است و ما نیز از رویدادهای شدید آب و هوایی متحمل آسیب زیادی شده‌ایم. این وظیفه چین برای ارائه حمایت مالی تحت UNFCCC نیست.

اگر چین یا سایر اقتصادهای نوظهور از تصویب پیشنهاد اتحادیه اروپا جلوگیری کنند، فقیرترین و آسیب پذیرترین کشورها با انتخاب سختی روبرو خواهند شد که آیا چنین کشورها را به چالش بکشند یا به مصالحه دیگری برسند.

بسیاری از کشورهای در حال توسعه علناً نسبت به پیشنهادات اتحادیه اروپا محتاط بودند. کارلا بارنت، دبیرکل گروه کشورهای جامعه کارائیب، گفت: «فقط یک گزینه برای کشورهای جزیره ای کوچک در حال توسعه وجود دارد، یک صندوق تأمین مالی که مسیری عادلانه برای آینده کشورهای ما ارائه می دهد. تاکتیک های تقسیم و تأخیر کارساز نخواهد بود. این موضوعی است که ما بر اساس عدالت از آن دفاع می کنیم.»

به آبان نیوز گفته شده است که برخی از کشورهای در حال توسعه به طور خصوصی از این اقدام اتحادیه اروپا استقبال می کنند، اما از ترس از خشم چین از بیان این موضوع علنی محتاط هستند. گروه های جامعه مدنی به پیشنهادات اتحادیه اروپا حمله کردند. ماریانا پائولی از Christian Aid گفت: «واضح است که ایالات متحده و اروپا در تلاش هستند تا بلوک کشورهای در حال توسعه را در Cop27 تقسیم کنند. پیشنهادات جدید اتحادیه اروپا در مورد صندوق ضرر و زیان، تلاشی برای کنار گذاشتن تعهدات بر اساس توافق پاریس است که کشورهای آلوده کننده غنی را متعهد می‌کند که انتشار گازهای گلخانه‌ای را کاهش دهند تا گرمایش جهانی به 1.5 درجه سانتیگراد حفظ شود. اتحادیه اروپا اکنون در تلاش است تا این را گسترش دهد تا کشورهای کم‌درآمد را در بر بگیرد که برخلاف اصول توافق پاریس است که می‌گوید این کشورهای توسعه‌یافته هستند که باعث بحران آب‌وهوایی شده‌اند و نیاز به کاهش فوری انتشار گازهای گلخانه‌ای دارند.

تیمرمنز گفت که پیشنهاد اتحادیه اروپا تاکتیکی نبوده و یا به عنوان تفرقه‌انگیز در نظر گرفته شده است، بلکه با حسن نیت برای دستیابی به یک توافق قابل اجرا انجام شده است. “من به بچه هایم فکر می کنم. ما نمی توانیم در اینجا شکست بخوریم.» «اگر قدم های ما به جلو توسط دیگران متقابل نباشد، شکست خواهد بود. امیدوارم بتوان از آن جلوگیری کرد.»