تحریم ها نه جدید هستند و نه تضمینی برای موثر بودن – فقط به کوبا نگاه کنید | تجارت بین المللی

جنگ با ابزارهای اقتصادی چیز جدیدی نیست. ناپلئون در اوایل قرن نوزدهم یک تحریم بی‌اثر بر صادرات بریتانیا اعمال کرد و در طول جنگ جهانی اول تلاش‌هایی از سوی هر دو طرف برای گرسنگی دادن به یکدیگر انجام شد.

اما از سال 1945 تحریم‌ها به‌طور فزاینده‌ای به‌عنوان ابزاری برای تغییر موضع سیاست یا رژیم‌ها در کشورهای هدف مورد استفاده قرار گرفته‌اند. یک مطالعه توسط گروهی از دانشگاهیان آلمانی نشان می‌دهد که از زمان جنگ جهانی دوم تاکنون بیش از 1400 مورد از کشورهایی که با تحریم‌ها تهدید شده‌اند یا مورد تحریم قرار گرفته‌اند، گزارش شده است.

شاید جای تعجب نباشد که گزارش اندیشکده Ifo نشان می‌دهد که تحریم‌ها هر چه بیشتر به اقتصاد هدف ضربه وارد شود، احتمال موفقیت‌آمیز بیشتری دارند. به طور متوسط، استانداردهای زندگی در دو سال اول اجرای اقدامات محدودکننده 4 درصد کاهش می یابد، اما طیف گسترده ای از نتایج متفاوت را پنهان می کند.

آدام اسلیتر، اقتصاددان در موسسه مشاوره اقتصاد آکسفورد می گوید تحریم های اعمال شده بر روسیه بین سال های 2014 و 2018 تولید ناخالص داخلی را حدود 1.2 درصد کاهش داد، اما فکر می کند که “این بار تاثیر بیشتری محتمل به نظر می رسد” در نتیجه تشدید رویکرد غرب. ما فکر می‌کنیم که ضربه 4 تا 6 درصدی تولید ناخالص داخلی نسبت به سطح پایه قبل از بحران، یک سناریوی نزولی قابل قبول است.»

اما ضربه زدن به یک کشور از نظر اقتصادی با وادار کردن آن به یک چرخش سیاسی یا ایجاد تغییر دولت، موضوعی متفاوت است. جرمی گرین استاک، زمانی سفیر بریتانیا در سازمان ملل متحد، می‌گوید: «اگر می‌خواهید بر دولتی فشار وارد شود، هیچ چیز دیگری بین حرف و اقدام نظامی وجود ندارد». اما در موارد پرمخاطب تنها شواهد محدودی وجود دارد که نشان دهد آنها کار کرده اند.

کوبا را در نظر بگیرید که از اواخر دهه 1950 تحت تحریم های آمریکا قرار داشت. واشنگتن به شدت با تصاحب قدرت توسط رژیم کمونیستی فیدل کاسترو مخالفت کرد و از آن زمان تاکنون جریان کالا به جزیره را محدود کرده است. سازمان ملل و دولت کوبا هزینه کل اقتصاد را در طول شش دهه 130 میلیارد دلار (97 میلیارد پوند) تخمین می‌زنند، اما همانطور که کریستوفر رودز، دانشگاه هاروارد خاطرنشان می‌کند، تمام تحریم‌ها این است که رژیم را برای مصائب کشور فراهم کند. .

در غیر این صورت، تأثیر تحریم‌های گسترده علیه ونزوئلا حتی از کوبا نیز مخرب‌تر بوده است. اقتصاد برای اولین بار در هفت سال گذشته در سال 2021 پس از دوره ای که شاهد کاهش 75 درصدی تولید و سقوط ارز بود، رشد کرد. رنج اقتصادی شدید و مهاجرت دسته جمعی وجود داشت، اما دوباره هیچ تغییری در رژیم وجود نداشت.

ایران بیش از 40 سال است که از زمان تسخیر سفارت آمریکا در تهران توسط دانشجویان تندرو در سال 1979 با تحریم های آمریکا روبرو بوده است. اخیراً اقداماتی با حمایت سازمان ملل برای جلوگیری از فعالیت های ممنوعه هسته ای و تشدید قابل توجه تحریم ها انجام شده است. رژیمی که توسط دونالد ترامپ در سال 2018 اعلام شد. کاهش مختصر تحریم ها منجر به جهش اقتصادی در سال 2016 شد، اما رکورد رشد از آن زمان تاسف بار بوده است. با این حال، ایران هیچ نشانه فوری از کمانش نشان نمی دهد و اصرار دارد که تحریم ها قبل از شروع مذاکرات در مورد برنامه هسته ای خود لغو شوند.

کره شمالی یکی از فقیرترین کشورهای جهان است که درآمد سرانه آن کمتر از یک دهم کشور همسایه کره جنوبی است. سازمان ملل پس از قطعنامه‌ای که از کره شمالی خواسته است برنامه سلاح‌های هسته‌ای خود را متوقف کند، تحریم‌های تنبیهی برای محدود کردن تجارت و هدف قرار دادن افراد مرتبط با ارتش اعمال شده است. کوچکترین نشانه ای از غیرنظامی شدن کره شمالی وجود نداشته است.

همچنین، علیرغم ایجاد ناراحتی شدید اقتصادی و بشردوستانه، سلاحی که علیه روسیه مستقر شده است – تصرف ذخایر این کشور در خارج از کشور – تا کنون در افغانستان کارایی نداشته است.

لرد مقناد دسایی می گوید: «هژمونی آمریکا در ماشین آلات مالی کامل است. آمریکا صندوق بین المللی پول را کنترل می کند. می تواند ذخایر ارزی افغانستان را تصرف کند و قحطی ایجاد کند تا طالبان را به دلیل تحقیر آمریکا مجازات کند. آیا اکنون در خفه کردن پوتین موفق خواهد شد؟»

آفریقای جنوبی نمونه ای است از جایی که تحریم ها موثرتر بودند و برای کسانی که فکر می کنند غرب می تواند با ابزارهای غیرنظامی در نبرد خود علیه پوتین پیروز شود، امیدواری ایجاد می کند. نلسون ماندلا گفت: «بدون شک» تحریم‌های تجاری دهه 1980 نابودی آپارتاید را تسریع کرد.

دو چیز آفریقای جنوبی را از کوبا، ایران، ونزوئلا و کره شمالی متمایز کرد. اولاً، در اواخر دهه 1980، رژیم آپارتاید از نظر بین المللی دوست نداشت، حتی کشورهایی مانند بریتانیا و ایالات متحده قوانین محدود کننده تجارت را تصویب کردند. ثانیاً، انزوای اقتصادی آن با بایکوت ورزشی و فرهنگی تقویت شد که به آفریقای جنوبی نشان داد که در یک کشور منفور زندگی می کنند.

«حتی تحریم‌های سخت ممکن است پوتین را تحت تأثیر قرار ندهد. هولگر اشمیدینگ از بانک برنبرگ می گوید ایران و کره شمالی نشان داده اند که دیکتاتوری های وحشیانه می توانند برای مدت طولانی علیرغم تحریم های بسیار سنگین دوام بیاورند. اما بسیاری از روس‌ها پیوندهای نزدیک با جهان آزاد و پیوندهای خانوادگی قوی با اوکراین دارند. اخبار مربوط به دلیل تحریم‌ها، حمله وحشیانه پوتین به اوکراین، احتمالاً حتی در روسیه نیز منتشر خواهد شد، به‌ویژه که به نظر می‌رسد ارتش این کشور تلفات قابل توجهی متحمل شده است که پنهان کردن آن دشوار است.

روسیه در گذشته به کاهش تحریم های اعمال شده علیه سایر کشورها کمک کرده است. اینکه پوتین بتواند در برابر اقدامات اقتصادی که اکنون علیه او هدف گرفته شده است مقاومت کند یا خیر، بستگی به این دارد که او هنوز چند دوست قابل اعتماد پیدا کند و – به همان اندازه مهم – وفادار ماندن نخبگان.